Vrouwen tijdens de slavernij, niet de macht, wel de kracht
Afrika, het op één na grootste werelddeel, wat weten wij Europeanen er eigenlijk van? Pas wanneer je je erin verdiept, blijkt dat niet alleen de landen enorm verschillen, maar zelfs delen van die landen. De grenzen bestaan uit rechte lijnen, maar die zijn niet getrokken door de bewoners van het continent, maar door de overheersers. Frankrijk, Engeland, Duitsland en ja, ook Nederland speelden daar een niet al te fraaie rol in. Hoogste tijd voor een nadere kennismaking dus.
De honderd waterputten van Salaga voert ons terug naar het West-Afrikaanse Ghana van voor de kolonialisering. Het is eind 19e eeuw, grote karavanen trekken langs de dorpen en steden met handelswaar. Goud, kleding en voedsel, maar ook en vooral slaven worden aangevoerd naar de Goudkust om verkocht te worden “over het grote water”.
De hoofdrollen in deze bijzondere roman zijn weggelegd voor vrouwen, sterke vrouwen. Zij hebben niet de macht, maar wel de kracht om hun eigen weg te gaan. Als eerste is daar Aminah, zij woont in Botu, op het platteland. De passage van een karavaan betekent voor haar familie verdienste. Haar vader trekt mee om zelfgemaakte schoenen te verkopen, zij zelf, haar broertje en zusje, verkopen etenswaren aan de reizigers, waaronder slavendrijvers. Het leven is eenvoudig voor Aminah, ze leert koken en voor de kleintjes zorgen, haar toekomst lijkt voorspelbaar.
In het welvarende deel van de handelsstad Salaga, Kpembe-Salaga, woont Wurche, eveneens een jonge vrouw. Zij is de dochter van de toekomstige koning van het gebied. Ooit zal ook zij uitgehuwelijkt worden, maar haar interesses liggen daar niet. Zij wil haar vader bijstaan in het maken van beleid, mee vergaderen met de stamhoofden en daarnaast paardrijden. Dat laatste doet ze, voor het besturen wordt ze niet van belang geacht.
Botu, het dorp van Aminah, wordt op een kwade dag overvallen door slavenjagers. Aminah wordt samen met haar broertje en zusje gevangengenomen en weggevoerd. De oude mensen en kleine kinderen blijven achter in de hutten, die stuk voor stuk in brand gestoken worden. De inmiddels ongewild moeder en echtgenote geworden Wurche vindt Aminah in Salaga en koopt haar, zodat zij voor Wurches zoon kan zorgen. Wurche is dan de haar uit politieke overwegingen opgedwongen echtgenoot Adnan ontvlucht.
De geschiedenis speelt zich af in de negentiende eeuw, maar het voelt alsof Aminah en Wurche van deze tijd zijn. Het begrip emancipatie dringt zich op. Niet als anachronisme, maar juist als natuurlijk en passend in de situatie. Ayesha H. Attah laat zien dat ook in die tijd vrouwen in staat waren ruimte voor zichzelf op te eisen, hun eigen weg te kiezen. En daarin schuilt meteen ook de kracht van deze roman. Veelkleurige markten, stof en hitte zijn hier geen cliché, ze vormen slechts het decor waarin echte mensen tot leven komen. Met problemen, gevoelens en angsten die van alle tijden zijn. Door het leven dat zij leiden, leren zij eisen te stellen en zich los te maken van de door anderen, vooral mannen, gestelde wetten en regels.
De hoofdstukken over Aminah en Wurche wisselen elkaar af. Het maakt het de lezer mogelijk om zich te verplaatsen in slavin en eigenaar, zonder vooroordeel. Er is begrip voor beiden. De vertaling van A. den Hertogh en E. de Roon Hertoge verdient een compliment. De authentieke sfeer is behouden gebleven, zonder een moment gedateerd te lijken. Het resultaat is een nieuwe kijk op het oude Afrika.
Wie De honderd putten van Salaga gelezen heeft, zal nooit meer hetzelfde denken over Afrika, schreef J.J. Bola, eveneens een Afrikaans schrijver. Het geeft precies aan wat je als lezer voelt. Pas nu heb je de sterke vrouwen van Afrika echt leren kennen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Miriam Vaz Dias
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
