Een indrukwekkende kennismaking met Nicolien Mizee, via de fax

Ger, mijn Ger, lieve Ger, Ger van mijn hart en dan als overtreffende trap, Allesverpletterende. Met een aanhef als deze, beginnen de faxen die Nicolien Mizee (1965) jarenlang, bijna dagelijks stuurt naar haar docent scenarioschrijven, Ger Beukenkamp. Vanaf het eerste college op de Schrijversacademie is ze diep onder de indruk van hem. Aanvankelijk schrijft ze over het huiswerk, de opdrachten en wie ze daarover spreekt. Dat duurt maar even, dan komt ze tot de ontdekking dat ze Ger wel geschreven heeft, maar dat ze geen huiswerk mee kan sturen, simpelweg omdat ze dat nog niet gemaakt heeft. 

Het schrijven van faxen aan Ger, zoals de ondertitel van De kennismaking ook luidt, wordt een deel van haar leven. En het is geen gemakkelijk leven. Nicolien voelt zich een buitenstaander, waar andere mensen precies weten hoe je in bepaalde omstandigheden moet handelen of reageren, is voor haar niets vanzelfsprekend. 

“Ik meende dat iedereen wist wat hij moest doen, behalve ik. Dat iedereen bij geboorte een plattegrond en een map instructies had meegekregen, behalve ik. ­­En alles, die zogenaamde roosters, dienstregelingen en systemen, dat was maar schijn. Dat was om de draadloze, naamloze verbondenheid het mom van logica te geven. En ik moest doen of ik daarin geloofde.”

Werken is niet mogelijk. Ze kan niet meedraaien in een vast patroon en moet om die reden regelmatig gesprekken voeren met de Sociale Dienst. Haar enige inkomen bestaat uit een uitkering en wat bijverdienste als naaktmodel. Ze hoopt dan ook afgekeurd te worden. Bij haar omgeving ondervindt zij veel onbegrip. Daarbij lijdt ze aan depressies. En over dit alles schrijft ze Ger, die overigens nooit antwoordt. Ze vraagt hem er wel om, maar vergeefs. Het hindert haar niet.

De kennismaking is in alle opzichten een heel bijzonder boek. Autobiografisch is het, ja zeker. Maar het is meer dan dat. De schrijfster geeft zonder enige terughoudendheid weer, wat het leven met haar doet. Hoe haar omgeving met haar omgaat en wat zij daarvan vindt. Als lezer kun je bijna in haar hoofd kijken, wat overigens niet wil zeggen dat haar reacties op gebeurtenissen voorspelbaar zijn, want dat zijn ze allerminst. Haar manier van denken is zo bijzonder en haar weergave ervan zo authentiek, dat je er na de eerste honderd bladzijden aan verslaafd begint te raken. Het boek is dan ook vooral een kennismaking met Nicolien Mizee, meer dan met Ger. Als een vriend haar vraagt wat adressen voor hem op te zoeken om folders voor zijn dansschool te verspreiden, acht zij zich daartoe niet in staat. De consequenties van haar afwijzen geeft ze op de volgende wijze weer.

“… ik heb dan het idee dat ik iemand diep teleurstel en dat is voor mij bijna onverdraaglijk. Ik stel me dan voor hoe die arme Geurt bijna schreiend boven zijn antwoordapparaat zit, hoe complete werelden, waarbij Nicolien alles voor hem gaat oplossen, ineenstorten en hoe hij dan, zoals zowat elke man, maar definitief besluit dat hij nu een hekel aan me heeft.”

De faxen, die ze schreef tussen 1994 en 1997, hebben jarenlang op de plank gelegen. Zelf had zij ze ook niet meer gelezen. Toen ze weer geconfronteerd werd met die toch niet gemakkelijke tijd, bleek er veel uit haar geheugen verdwenen te zijn. In een interview met Jeroen van Kan, bij VPRO Boeken benadrukt zij nog maar eens dat Ger Beukenkamp een bestaand persoon is, en scenarioschrijver inderdaad. Ze schrijft hem nog steeds, al is het niet meer dagelijks, maar antwoorden doet hij nog altijd niet. Nicolien Mizee is inmiddels getrouwd, maar Ger zal voor haar “Allesverpletterend” blijven.