'Neem wraak op het leven, word gelukkig!', aldus moeder Katz
Je zou kunnen zeggen dat Pieter Waterdrinker een ervaringsdeskundige is, als het gaat om immigratie. Hij verliet Nederland al vele jaren geleden, eerst als journalist voor de schrijvende pers, maar ook voor onder andere de VPRO. Later kwam de nadruk te liggen op het schrijven van boeken. Hij woont al meer dan vijfentwintig jaar in Rusland. Wellicht mede daardoor kijkt hij nogal kritisch naar zijn (oud-)landgenoten. En niet alleen naar hen, ook andere Europeanen krijgen ervan langs. In De rat van Amsterdam komt een en ander bij elkaar.
Als Ruben Katz elf jaar is, vertrekt hij met zijn ouders uit Letland, Riga om precies te zijn, dat dan nog deel uitmaakt van de Sovjet-Unie. Zijn zusje Liza blijft, tot groot verdriet van vooral zijn moeder, daar achter. Ze is op veertienjarige leeftijd overleden, een balletdanseresje met talent, dat een hoopvolle toekomst tegemoet leek te gaan. Vader is docent Duits en moeder mathematicus en de bedoeling is om via Amsterdam naar Israël te gaan. De vervalste papieren geven aan dat ze joods zijn en dus vervolgden in Rusland. De waarheid is genuanceerder. Vader had weliswaar een joodse moeder, maar zijn vader was Luthers. De moeder van Ruben is katholiek en wenst dat ook te blijven. Door vaders naïviteit raken ze al hun spaargeld en paspoorten kwijt en zit er niets anders op dan in Nederland te blijven.
De geschiedenis van Rubens leven komt tot ons vanuit een gevangeniscel. De schrijver is inmiddels volwassen en zit een straf uit in verband met valsheid in geschrifte. Hoe en waarom, horen we later pas. In een stapeltje Hemaschriften en met Hemabalpennen, hem aangereikt door zijn beschermengel en bibliothecaresse in de gevangenis, Mira, noteert hij het verhaal van zijn leven. Niet chronologisch, maar heen en weer springend van zijn schooltijd naar zijn succesjaren als Rat, werkend voor de Armenloterij. Waarvan de leiding, bestaande uit super-Ratten, schandalig rijk wordt. Ruben profiteert daar een tijdlang ruimschoots van mee.
Tijdens zijn schooltijd op het Spinoza Gymnasium is hij minder succesvol. Overigens slaagt hij met het grootste gemak voor zijn eindexamen, maar sociaal gezien heeft hij geen kans tussen al die rijke klasgenoten. Hij ontmoet daar wel Phaedra Mudmann, dochter van een schatrijke vader die later Rubens baas wordt bij de loterij.
De belangrijkste verhaallijnen vormen zijn grotendeels onbeantwoorde liefde voor Phaedra, die in zijn verdere leven steeds weer opduikt, en zijn verhouding met zijn vader en moeder; vooral met zijn vader is er sprake van een haat-liefdeverhouding. Zijn moeder blijft zijn zwakke plek.
De persoon Ruben zou je gelaagd kunnen noemen. Een briljante leerling en student, hij studeert cum laude af in het recht en spreekt zeker zes talen vloeiend. Al op tienjarige leeftijd las hij de grote klassieke schrijvers in het Duits, Lets en Russisch. Alles wat hij aanpakt lijkt te lukken, als ‘vrije creatieve’ bij de Armenloterij is hij de grote ideeënman. Maar op het menselijke vlak is hij onwaarschijnlijk egoïstisch en gevoelloos. Seksueel is hij ook onverslaanbaar, nooit is er een tekort aan vrouwen en altijd zijn ze zeer tevreden over zijn prestaties. Het wordt bijna onwaarschijnlijk.
Regelmatig vervalt de schrijver in herhalingen, net iets te vaak laat hij de lezer weten dat hij te snel gaat met zijn verhaal, dat hij gas zal terugnemen. Het beeld van de rat is sterk, maar af en toe ook te nadrukkelijk. Dan legt hij te veel uit waarom de hoofdpersoon een rat is en dat is echt niet nodig, het verhaal spreekt voor zich wat dat betreft. Waterdrinker maakt weer zeer beeldend gebruik van namen. Als Ruben een seksuele verhouding heeft met de vijftigjarige Merel, heeft die als achternaam Van Gruwelingen en dat zegt genoeg. Bij de Armenloterij zijn er dan ook nog Heiliger en Slagter, terwijl zijn enige jeugdvriend Boon heet en inderdaad, die is bijna heilig braaf!
Toegegeven, De rat van Amsterdam is een hele kluif, maar Pieter Waterdrinker staat toch voor een boeiend verhaal, dat vraagt om gelezen te worden.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Miriam Vaz Dias
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
