De verhalen van Nicole Krauss zijn geen hapklare brokken

Nicole Krauss heeft zo langzamerhand haar sporen verdiend in de Amerikaanse literatuur. Hoogtepunten zijn De geschiedenis van de liefde en Donker woud. En dan nu een verhalenbundel. Mensen zijn vaak eenzaam bij Krauss, of op zijn minst eenlingen. Dat geldt zeker ook voor de personages in Een man zijn. Anders dan de titel misschien doet vermoeden, gaat het in de verhalen allerminst over alleen maar mannen.

In het eerste verhaal, Soraya, gaat het oppervlakkig gezien eigenlijk helemaal niet over mannen, maar over drie meisjes, jonge vrouwen, die min of meer toevallig in hetzelfde huis terecht komen. Echter, bij nader inzien zal blijken dat het leven van de meisjes wel degelijk bepaald wordt door mannen. Dat kan de vader zijn, maar bij Soraya zijn er zelfs meerdere mannen die, met al of niet goede bedoelingen, ervoor zorgen dat zij teleurgesteld wordt in het leven en verdwijnt uit het gezichtsveld van de vertelster.

Verreweg het meest indrukwekkende verhaal is 'Zusya op het dak'. Brodman, die ernstig ziek is geweest na een operatie aan een tumor in zijn darmen, hoort wanneer hij ontwaakt dat zijn dochter inmiddels bevallen is van een zoon. Brodman heeft in zijn comateuze dromen gevoeld dat zijn leven voorbij was. Hij herleeft als het ware zijn verleden, maar heeft ook ervaringen met mensen die hij in werkelijkheid nooit ontmoet kan hebben. Het leven van zijn kleinzoon, die de spiegeling van zijn vervlogen leven is, wil hij redden. De scene op het dak is ontroerend.

In de romans van Krauss, maar ook in deze verhalenbundel, speelt haar joodse identiteit altijd mee. Veel van haar verhalen hebben Israël en met name Tel Aviv als achtergrond. Enige autobiografische inslag kan dan ook niet ontkend worden. Zo spreekt ze in het titelverhaal over haar twee zonen, die ze in werkelijkheid ook heeft. De vader van die twee is Jonathan Safran Foer, eveneens een belangrijk auteur, die met regelmaat over het jodendom schrijft. De twee zijn overigens inmiddels gescheiden. Zelf leeft de schrijfster afwisselend in Israël en in de VS.

De verhalen van Kraus zijn geen hapklare brokken, er wordt iets van de lezer gevraagd. De schrijfster nodigt uit tot nadenken. Zelf zegt zij daar in een interview in het dagblad Trouw over:

'Het is respectvoller naar de lezer om hem niet precies te vertellen wat ie moet denken en vinden. En om ook niet alvast te weten wat ik wil dat hij aan het eind weet. Als lezer waardeer ik die ruimte om zelf de verbanden te ontdekken, voor mezelf te denken.'

Haar filosofische kant komt echter meer tot zijn recht in een roman als Donker woud, dan in een verhalenbundel als Een man zijn. Ze kan dan meer uitweiden en van de rechte weg afwijken. Het geeft haar romans meer diepte. Toch is een aantal verhalen de moeite waard om meer dan één keer te lezen. Dat niet elk verhaal even sterk is als het andere is wel jammer, maar vergeeflijk. Rob van der Veer heeft een prima vertaling verzorgd. Sfeer en stijl blijven uitstekend bewaard.