Murat Isik toont de pijn van het afgewezen zijn
De Bijlmermeer, volgend jaar bestaat dit Amsterdamse stadsdeel vijftig jaar. Het moest een modelwijk worden, waar wonen, werken en recreëren strikt van elkaar gescheiden waren. Veel groen en geen auto’s waar kinderen speelden. Helaas werden de plannen van architect Nassuth uitgekleed omdat het goedkoper moest. Zoals bekend, is de wijk binnen twee decennia verpauperd: junks, criminaliteit, verloedering en leegstand. Een boek dat het opgroeien beschrijft van een Turkse jongen in deze omgeving, vraagt erom gelezen te worden. Want wat weet de gemiddelde Nederlander van de Bijlmer? En hoe is het leven voor een Turks gezin in die omgeving? Murat Isik (1977), schrijver en jurist, heeft het allemaal zelf meegemaakt. Voor een groot deel van Wees onzichtbaar, heeft Isik dan ook geput uit eigen ervaring.
Metin, geboren in Oost-Turkije, heeft drie jaar in Duitsland gewoond met zijn ouders en zijn zus. Als de aanvraag van vader om politiek asiel wordt afgewezen, vertrekt het gezin in 1983 naar Nederland. Door de ogen van het dan vijfjarige jongetje, is de Bijlmer een wonder. De verlichte flats zijn net ruimteschepen. Maar het gezin heeft het zwaar en dat wordt niet in de laatste plaats veroorzaakt door een egocentrische, autoritaire vader. Hij is onberekenbaar, valt onverwachts uit tegen wie hem maar in de weg staat en fysiek geweld vormt geen uitzondering. Werken doet hij niet, hij leest Lenin en Tolstoj, liggend op de bank en gaat naar de communistische vereniging. Ervan overtuigd dat men hem daar nodig heeft als leider.
Onzichtbaarheid is de veiligste toestand voor Metin, zowel op school en op straat als thuis. Op de lagere school is het zijn taalachterstand, die hem onzeker maakt. Hij begint te lezen. Even groeit er wat zelfvertrouwen, omdat een onderwijzer hem complimenten maakt. Maar het houdt geen stand. Op de middelbare school, waar hij door toedoen van zijn vader in de VWO-klas komt, wordt het alleen maar erger. Zijn klasgenoten komen niet uit de Bijlmer en noemen hem minachtend ‘schoonmaker’. Docenten wijzen hem ook af, of zien hem over het hoofd. Hij wordt getreiterd en mishandeld. Thuis vertelt hij niets. Zijn enige doel is, ervoor te zorgen dat zijn vader hem ziet en trots op hem is. Als het gezin, voor één keer gezamenlijk, op Koninginnedag kebab gaat verkopen in de stad en Metin vreselijk zijn best doet, kan er geen goed woord af.
Wees onzichtbaar is in meerder opzichten een roman over ontwikkeling. Niet alleen Metin, maar ook de rest van het gezin verandert. Misschien maakt de moeder nog wel de grootste ontwikkeling door. Zij maakt zich los uit de houdgreep waarin vader haar denkt te kunnen houden. Zij leert, net als Metin, uiteindelijk haar eigen kracht en mogelijkheden kennen. Vader probeert het ook, maar hij valt terug en maakt het allemaal niet waar.
Murat Isik heeft een prachtige roman afgeleverd, in een vloeiende stijl, nergens een woord te veel, maar ook niet te weinig. Krachtige zinnen met natuurlijk aandoende dialogen. Met begrip en liefde, ook voor de vader, die alles overheerste en nauwelijks een positieve bijdrage leverde. In een interview met de VPRO sprak de schrijver over zijn eigen vader, waarmee hij regelmatig strijd voerde, maar die hij voor een deel ook begreep. Een gefrustreerde man, die zijn kwaliteiten hier nooit ten volle heeft kunnen benutten. ‘Hetzelfde gevaar dreigt voor de vele vluchtelingen die hier nu zijn’, voegde hij er nog aan toe. ‘In zekere zin waren ook wij vluchtelingen’. Murat Isik spreekt uit ervaring.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Miriam Vaz Dias
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
