De kunst van het vertellen in optima forma
De geniale vriendin (2012) is deel één van het vierluik ‘De Napolitaanse romans’, het coming-of-age-verhaal van de vriendinnen Elena en Lila, verteld vanuit het perspectief van de inmiddels bejaarde Elena. Het vierluik is geschreven door Elena Ferrante, het pseudoniem van een Italiaanse romanschrijver, waarvan al bijna vijfentwintig jaar niemand behalve de uitgever weet wie erachter schuilgaat. Ondanks dat mysterie is ze de meest geroemde Italiaanse romanschrijver van deze tijd. De geniale vriendin bracht het tot de longlist van de Europese Literatuurprijs 2014 en verhaalt over de kinder- en pubertijd van de twee hoofdpersonages.
Elena en Lila groeien op in een Napolitaanse volkswijk in de jaren ‘50-’60 van de vorige eeuw. Het is een wijk met masculiene krachten en de frustratie van onderdrukking door een maffiose familie. Een broeierige leefomgeving met een heldere hiërarchie. In deze van geweld doordrenkte omgeving, sluiten Elena en Lila vriendschap op zesjarige leeftijd. Het wordt een levenslange intense en complexe vriendschap.
Beiden begiftigd met een goed stel hersens, fantaseren ze al snel over een toekomst waarin ze ‘de wijk’ achter zich kunnen laten. Dit doel en hun leergierigheid bindt ze, hoewel de meisjes totaal verschillend zijn. Lila is onverschrokken, weigert zich al jong te confirmeren aan de machtsverhoudingen in de wijk. Ze heeft een verbeten gedrevenheid, moet en zal iedereen op elk vlak overtreffen. Elena is dienstbaar, gedisciplineerd en eveneens gedreven, alleen dan door angst. Angst om net zo te worden als haar manke moeder, angst om te mislukken op school. Lila oefent een magische aantrekkingskracht op haar uit; het lukt Elena niet uit haar buurt te blijven, hoe onzeker ze af en toe ook wordt van Lila’s lelijke woorden of suprematie. Lila leidt, Elena volgt. Lila daagt uit, Elena verlegt haar grenzen. Met hun wedijver houden ze elkaar in evenwicht.
Wanneer Lila van haar ouders na de basisschool niet mag doorleren, verandert er veel. Lila leert het schoenmakersvak van haar vader en ziet haar hoop om los te komen van de wijk vervliegen. Streberig als ze is, weet ze echter ook binnen de haar opgelegde grenzen weer te excelleren. Ze projecteert haar initiële dromen op Elena, die wél door mag leren. Elena gaat naar de middenschool en merkt tot haar verrassing dat Lila haar gemakkelijk bijhoudt door boeken uit de bibliotheek te lezen. Hoe meer kennis Elena echter tot zich neemt, hoe verder ze verwijderd raakt van de mensen met wie ze is opgegroeid.
Als Elena en Lila zich transformeren tot jonge vrouwen, beperkt Lila’s magische aantrekkingskracht zich niet meer alleen tot Elena. Iedereen lijkt zich aangetrokken te voelen tot de onvoorspelbare Lila. De verhoudingen in de wijk komen flink op scherp te staan als Lila het huwelijksaanzoek van een van de maffiosi afslaat en dat van de rijke kruidenierszoon Stefano accepteert. Terwijl Elena’s wereld groter wordt, blijft die van Lila hetzelfde. Het lijkt erop dat Lila haar geluk heeft gevonden, zich heeft neergelegd bij haar lot in de wijk, en dat de wegen van de meisjes zich hier zullen scheiden. Maar Lila komt er op haar huwelijksdag achter dat haar kersverse man haar heeft verraden. Met dit onafgeronde plot en de spanning fysiek voelbaar, laat Ferrante de lezer achter...
Er zijn momenteel vele fantastische Italiaanse schrijvers, maar er kan er slechts één zo geweldig vertellen en dat is Elena Ferrante. Elk personage is minutieus uitgewerkt; zowel het denken als voelen heeft diepgang. De meisjes groeien werkelijk op voor de ogen van de lezer met alle vraagstukken, dilemma’s en tegenstrijdigheden van dien. De gevoelens zijn puur en kwetsbaar verwoord, waardoor het oprechte verdriet en de angst voelbaar is als er afscheid genomen wordt van een bepaalde fase of als er een nieuwe aanbreekt in hun levens. De negen families in ‘de wijk’ worden door Ferrante zó tot leven gewekt, dat je er als lezer aan het eind van het boek vrienden en vijanden bij hebt. De kunst van het vertellen in optima forma!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Mirjam Burger
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
