De wrange vruchten van een oorlog
"De reis was een hotsende beleving van blijdschap en woede. Aziz kronkelde van de pijn. En hij lachte. Het landschap verdronk in zijn tranen. En het landschap was als de verbeelding van een land."
Een land zonder naam, ergens in een woestijn, met een berg waarachter ‘de vijand’ zich bevindt. Een sinaasappelboomgaard is het aardse paradijs van de negenjarige tweelingbroers Amed en Aziz, die opgroeien in een gelukkige familie. Totdat een bom hun grootouders doodt; vanaf dat moment wordt het gezin verscheurd door eer en pijn. Vader Zahed laat zich indoctrineren tot het wreken van de dood van de grootouders. Eén van zijn zoons zal met een bomgordel een zelfmoordaanslag moeten plegen. Omdat Aziz ongeneeslijk ziek is, kiest de vader voor Amed. De moeder kiest voor Aziz, om zo in elk geval één zoon te behouden.
In dit deel van het verhaal boeit elke zin, door de spanning die goed wordt opgebouwd en de bijna poëtische dialogen die haaks op het naderende drama staan. De auteur hint naar het Midden-Oosten, zonder de naam van een land te noemen. Het zou zich in elke hedendaagse brandhaard kunnen afspelen, maar de kracht van dit verhaal is juist dat het in de ruimte wordt geplaatst, waardoor er extra nadruk komt te liggen op de onzinnigheid van welke oorlog ook, waar dan ook, wanneer dan ook. Met zinnen van een bijna kinderlijke eenvoud uit Larry Tremblay (1954, Quebec) zijn mening over oorlog, zonder de lezer in een oordeel mee te trekken.
Deel twee neemt de lezer mee naar de VS, waarnaar de overgebleven broer is verbannen. Inmiddels twintig jaar, rondt de broer net een vierjarige acteeropleiding af. Tremblay is behalve schrijver ook dramaturg, een rol die hij in dit deel toebedeelt aan Mikaël, degene die de slotvoorstelling voor de studenten geschreven heeft. Hij hoort het levensverhaal van de broer aan, waarin voor de lezer tevens de ontknoping zit. Was de kracht van deel één dat het oordeelloos werd verteld, in dit deel krijgt het boek een moraliserend karakter. Ineens speelt ook de Westerse houding en de vrijheid van meningsuiting van kunstenaars ten opzichte van oorlog een rol. Er is weinig meer over van 'show, don’t tell', vooral als Mikaël zichzelf plompverloren allerlei vragen gaat stellen, vragen die teveel voor de hand liggen:
"Wat zou hijzelf gedaan hebben in zulke omstandigheden? Zou hij, zoals miljoenen anderen, in staat zijn geweest om te doden vanwege een idee, om een stuk grond, een grens of olie te verdedigen? Zou hij ook geconditioneerd zijn geweest om onschuldigen, vrouwen en kinderen te vermoorden? Of zou hij de moed hebben gehad met gevaar voor eigen leven het bevel te weigeren om met een mitrailleurssalvo weerloze mensen neer te maaien?"
Tremblay vindt in deel drie een artistieke oplossing waarin de broer zijn verleden met het toneelstuk kan laten samensmelten. Het verhaal eindigt namelijk op het podium, de comfort zone van de auteur. Misschien is dat wel de valkuil van Tremblay in dit boek: het feit dat hij teveel werelden wil verenigen. Dit levensgrote thema terugbrengen tot een pakkend verhaal van slechts 150 pagina’s is al ambitieus, maar om het naar de theatrale wereld te trekken voor én een ontknoping én een oplossing voor het probleem van de beschadigde jongen is simpelweg een brug te ver. Het is juist de stijl van deel één van De naam van mijn broer, die prachtige vertelling over hoe een gelukkig gezin verscheurd raakt door iets pervers als wraak, die je bijblijft. De auteur had het bij die stijl moeten houden.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Mirjam Burger
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
