Het gekmakende wachten op een normaal leven
Semmier Kariem leert al jong dat oorlog alles in één seconde kan veranderen. Jaren later weigert hij na zijn studie als bouwkundig ingenieur het leger van Saddam Hoessein in te gaan en ontvlucht Bagdad en Irak. Zeven jaar lang zwerft hij door Zuid-Oost Azië, regelmatig dakloos en uit afvalbakken etend. Teruggaan naar familie en thuisland is onmogelijk. Jarenlang is hij onderweg naar een plek waar hij een normaal leven kan opbouwen. Stateloos, identiteitloos, paspoortloos.
Het is moeilijk het leven van Semmier los te zien van dat van auteur Rodaan Al Galidi (Irak, 1971?). Is het het vluchtverhaal van Rodaan? Nee, zegt de auteur. Is het ook het verhaal van Rodaan? Ja, bekent hij. Hij heeft het personage Semmier gecreëerd om in staat te zijn herinneringen op te halen die anders te pijnlijk zouden zijn. In brieven zette hij zijn vluchtverhaal op papier voor een vriend, hetgeen uiteindelijk een ontwapenend en ontluisterend boek heeft opgeleverd dat ons als lezer toelaat in de wereld van iemand die stateloos is.
“Mensen die geboren worden met goede paspoorten zullen nooit weten hoe scherp de tanden van deze wereld zijn en hoe hard als ze bijten. De tanden van deze wereld: politieagenten, de vreemdelingenpolitie, douanebeambten, receptionisten van goedkope hostels. De worm en de vogel bewegen zich beide probleemloos voort op de aarde, maar de mens zonder paspoort…”
Het boek is allesbehalve het verslag van een slachtoffer, maar je moet als lezer van steen zijn om niet mee te voelen met de vernederingen die Semmier regelmatig ondergaat. Wie gokt dat dit waarschijnlijk vooral in Azië het geval zal zijn, komt bedrogen uit. Want juist in het welvarende Nederland waar hij uiteindelijk belandt, lijkt men met goedbedoelde systemen al het menselijke totaal voorbij te schieten. Met oprechte verbazing observeert de bescheiden Semmier zjin medebewoners en de hem onbekende Nederlandse cultuur met haar regeltjes en afspraken.
Negen jaar woont Semmier in het AZC; een gekmakend wachten op het begin van een normaal leven. Tijd die Semmier afmeet aan de leeftijd van Milaad, een jongetje dat geboren wordt vlak nadat hij aankomt in het AZC. Terwijl Milaad opgroeit, raakt Semmier langzaam ‘getemd’, net als de meeste asielzoekers, die er langer dan drie, vier jaar zitten. Zonder te mogen werken, zonder zich te kunnen ontwikkelen, zonder enige privacy, zonder een normaal gezinsleven, dooft hun geest uit. De hoop vervliegt, langzaam maar zeker, en drijft sommigen letterlijk tot waanzin.
Wachten om je leven te beginnen; hoe doe je dat? Hoe integreer je nog, na al die jaren wachten in die afgezonderde wachtkamer? Een periode waarin elke identiteit je ontkent wordt? Een wachtkamer met 500 mensen is als een dorp, met goede mensen en rotte appels. Met verliefdheden, relaties, roddels, geboorten, zelfmoorden. Met oorlogsmisdadigers, criminelen en gestoorden, die ook asiel aanvragen. Met temperament en (seksuele) behoeften. Met ambtenaren die hun macht misbruiken. Met trieste en komische spraakverwarringen, culturele verschillen en misverstanden.
Rodaan Al Galidi woont sinds 1998 in Nederland. Hij is schrijver en dichter. De roman De autist en de postduif (2009) werd in 2011 bekroond met de prestigieuze Literatuurpijs van de Europese Unie. Vlak daarna zakte Rodaan voor zijn inburgeringscursus, waardoor de IND tot op de dag van vandaag nog steeds het recht heeft hem zijn verblijfsvergunning te ontnemen.
Hoe ik talent voor het leven kreeg is zijn zesde roman. Het is een confronterend, maar ook humorvol en daardoor zeer compleet portret van wat jaren wachten in een AZC met je doet als mens. Zonder enige overdrijving vertelt Semmier het verhaal van Rodaan. Of Rodaan het verhaal van Semmier. Het is een boek met absolute urgentie in een tijd van humanitaire catastrofes, dat hopelijk vragen oproept en verandering teweeg zal brengen in huidige systemen. Een mustread die je niet meer loslaat.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Mirjam Burger
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
