Onmogelijk te ontkomen aan duistere krachten
Wie vlucht en wie blijft (2016) is deel drie van het vierluik ‘De Napolitaanse romans’, geschreven door Elena Ferrante, pseudoniem van een Italiaanse romanschrijver die al bijna vijfentwintig jaar weigert in de publiciteit te treden. Ondanks dat is ze de meest geroemde Italiaanse romanschrijver van deze tijd. Wie vlucht en wie blijft is het vervolg op De geniale vriendin (2013) en De nieuwe achternaam (2015), waarin we de Napolitaanse vriendinnen Elena en Lila zien opgroeien.
De meisjes zijn inmiddels jonge vrouwen. Elena woont in Florence, haar debuutroman is goed ontvangen en ze is getrouwd met Pietro, een jonge professor aan de universiteit uit een zeer goed milieu. Lila, getrouwd op haar zestiende en snel weer gescheiden, werkt onder zware omstandigheden als arbeider in een vleeswarenfabriek. Ze woont nog altijd in Napels, deelt een huis met jeugdvriend Enzo en heeft een zoontje. Er zijn nog maar weinig raakvlakken in de levens van de jeugdvriendinnen.
Elena pakt haar vertelling in dit derde deel op bij het moment dat Nino, de jeugdliefde van beide vrouwen, weer opduikt in haar leven. Het zijn de onrustige jaren ‘70 van de vorige eeuw. Zoekend naar een eigen identiteit, wordt Elena meegetrokken in het links, intellectuele klimaat en het opkomend feminisme, terwijl Lila in de arbeidersklasse met gevaar voor eigen leven zich inlaat met het activistisch communisme en de oproer in de fabriek aanwakkert. Net voordat Elena Napels eindelijk wil ontvluchten door te trouwen met Pietro en naar Florence te verhuizen, wordt ze praktisch ontboden bij Lila, omdat deze zich niet goed voelt. Ondanks dat beide vrouwen elkaar al jaren niet gezien of gesproken hebben, moet Elena haar beloven dat ze Lila’s zoon Gennaro onder haar hoede zal nemen als Lila iets overkomt.
Met haar vertrek uit Napels denkt Elena het geweld en de onbeschaafdheid achter zich te laten, maar ze komt erachter dat dit in de hogere kringen slechts verborgen wordt door een laagje vernis van goede manieren. Tussen de geboorte van de twee dochters van Elena en Pietro in, raakt Pietro langzaamaan in een isolement en verslechtert hun relatie. Elena wordt opnieuw zwanger en zoekt weer telefonisch contact met Lila. Als Lila echt ziek wordt, gaat Elena terug naar Napels, ontfermt zich over haar en wendt haar contacten en haar roem als schrijfster aan om Lila’s leefsituatie te veraangenamen, iets dat haar overigens niet in dank wordt afgenomen door Lila’s kameraden. De complexe band met haar moeder zorgt er bovendien voor dat Elena zich niet meer thuis voelt in de wijk, net zo min als in de kringen van haar man.
Wie vlucht en wie blijft lijkt in eerste instantie over een minder spannende tijd in de levens van Elena en Lila te gaan. Het verhaal kabbelt enigszins, de voor de hand liggende familieproblemen komen aan bod en de vrouwen hebben slechts af en toe contact. Het is de levensfase waarin ze voor een partner kiezen, kinderen krijgen en een vaste woonplaats hebben. In andere milieus, in andere steden en op andere manieren, is het toch weer hun beider ambitie die de vrouwen voortstuwt en verbindt. Het lijkt hen wat betreft erkenning ook voor het eerst mee te zitten. En toch trekken de wortels hen altijd weer terug naar de plek waar ze ooit begonnen zijn... Het blijkt onmogelijk te zijn te ontkomen aan de duistere krachten van ‘de wijk’. Linksom of rechtsom krijgen ze er altijd weer mee te maken. Het is die onderliggende spanning en het feit dat Ferrante weigert enig taboe uit de weg te gaan, die ook Wie vlucht en wie blijft weer intrigerend maakt. Vooral aan het eind komen de ontwikkelingen in een stroomversnelling. Vol ongeloof laat Ferrante de lezer achter, verlangend dat het al oktober 2016 is waarin het laatste deel van het vierluik zal uitkomen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Mirjam Burger
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
