Prachtige taal, gebrekkige thematiek

Irma Maria Achten (1956) is filmmaker en scenarioschrijfster. Ze studeerde Duits en kwam er na haar opleiding op de Toneelschool achter dat ze liever achter de schermen stond dan op de planken. Ze begon met het schrijven van scenario’s en regisseerde zelf haar films: Belle en Marie Antoinette is niet dood. Voor het eerst neemt ze afstand van het witte doek en gaat ze over op het geschreven woord. Augustus is haar debuut als schrijfster.    

Het begint – zoals te verwachten is van een scenarioschrijfster – midden in de actie. Wanneer David op de bodem van een meer bij zijn huis zo lang mogelijk zijn adem probeert in te houden, schrikt hij op van een auto die het water raakt. Het lukt hem met behulp van de honkbalknuppel van een voorbijganger de man en de vrouw te redden, maar wanneer hij de vrouw uit de auto wilt trekken, geeft ze hem onder water een klap. Het is Mercè, de Chileense vrouw op wie hij enkele dagen later, tijdens een diner ter ere van David, hopeloos verliefd wordt. Hoewel Mercè zijn moeder had kunnen zijn, valt ze voor de charmes van de minderjarige jongen. Augustus is het meeslepende en treurige liefdesverhaal tussen David en de veel oudere Mercè, tussen de westerse logica en het mysterie van Zuid-Amerika.    

Het is duidelijk te merken dat Irma Maria Achten een achtergrond heeft in de filmindustrie. Beeld, locatie en sfeer spelen een grote rol in haar roman. Van Amsterdam tot Griekenland, Rome en de Chileense woestijnen: de scènes en locaties lopen fijntjes in elkaar over. Met sfeerbeschrijvingen die sterk tot de verbeelding spreken tekent ze met haar woorden prachtige omgevingen. Daarnaast weet ze constant de plot vooruit te duwen, zonder dat het een moment saai wordt.    

Het verhaal wordt vooral in de ik-persoon verteld vanuit het perspectief van David. Na ongeveer veertig pagina’s komt er een nieuwe ‘ik’ aan het woord. De stijl is anders en de lezer komt er al snel achter dat dit Mercè is. Zij gaat op haar beurt nog eens door de gebeurtenissen heen die de lezer al gelezen heeft en ze vertelt daarbij hoe zij zich voelde en wat zij dacht. Hoewel deze vorm soms kan werken, is het juist het mysterie rondom Mercè waarvoor David viel. Het feit dat de lezer door dit nieuwe perspectief mee kan kijken in het hoofd van Mercè neemt dat mysterie weg.    

Mede hierdoor komt de thematiek helaas niet goed tot zijn recht. Motieven die geïntroduceerd lijken te worden, worden te weinig uitgewerkt of liggen te diep begraven om gevonden te worden. David en Mercè zijn twee enorm interessante personages, die door middel van beter gebruik van motieven en thematiek veel verder uitgewerkt hadden kunnen worden. Doordat dit niet lukt, ontbreekt de diepgang in het verhaal.    

Toch is Augustus een mooi en treurig verhaal, dat zeker tot de verbeelding spreekt. Als motief en thematiek nog beter geïntegreerd worden in het verhaal zal haar tweede roman – als die gaat komen – deze zeker weten te overtreffen.