Een interessante wereld, maar een minder verhaal
Tomas Ross (1944), pseudoniem van Willem Pieter Hogendoorn, heeft sinds zijn debuut in 1980 bijna elk jaar een roman geschreven. Dat is indrukwekkend en betekent dat hij in die veertig jaar een omvangrijk oeuvre heeft nagelaten. Ook is hij actief geweest als scenarioschrijver van enkele televisieseries, zoals De Brug (1990), Wij Alexander (1998) en van enkele films van Theo van Gogh, waaronder 06/05, de bewerking van zijn eigen boek, De zesde mei. Met zijn werk heeft Ross driemaal de Gouden Strop gewonnen, de prijs voor de beste Nederlandstalige spannende roman. Hij won hem met De zesde mei (1996), Koerier voor Sarajevo (2003) en Bèta (1987), de thriller die 33 jaar na verschijnen weer is herdrukt, nu het boek plots weer actueel is.
Bèta speelt zich af in 1996. Acht jaar na het verschijnen van het serum tegen aids wordt het land geteisterd door een nieuwe ziekte, bèta. Alleen al door aanraking raak je besmet en de ongelukkigen krijgen een 'b' op hun voorhoofd getatoeëerd, waarna ze worden afgezonderd van de niet-besmette maatschappij om een verschrikkelijke dood te sterven. In dit verhaal staat de documentairemaker Tom Weber centraal, die samen met zijn partner Abel Pict een film maakt over de ziekte. Op een dag krijgt Tom een cassette, waarop hij te zien krijgt hoe doodgewaande geleerde Gianni Marini zegt dat hij een serum tegen bèta heeft, en Toms hulp nodig heeft om dit aan het licht te brengen, omdat de overheid het onderdrukt. De betrouwbaarheid van het bericht wordt echter al snel verworpen en Marini verdwijnt naar Toms achterhoofd. Pas wanneer zijn dochter aan de ziekte sterft, zijn vrouw besmet blijkt en zij dus van elkaar gescheiden moeten worden, pakt Tom de draad van de cassette weer op. Hij stuit op vermoedens die steeds meer werkelijkheid lijken te worden.
Veel mensen die het boek lezen, zullen het niet kunnen laten om Ross’ wereld te vergelijken met de wereld waarin we op het moment leven. Hoewel er gelijkenissen zijn, is de wereld van Bèta voornamelijk een – op dit moment – onrealistisch doemscenario. Het virus is vele malen dodelijker en besmettelijker, 'bètalijders' en anderen leven gescheiden en de overheid heeft een complot om de macht te behouden. Dit is geen kritiek op het verhaal; een boek als dit is er immers niet om de toekomst te voorspellen, maar om mensen in te laten leven in een wereld zoals hij had kunnen zijn. Omdat de verhaalwereld zo ver van de huidige wereld af ligt is dat soms wat lastig, maar toch zou je je voor kunnen stellen hoe we eraan toe hadden kunnen zijn met een ziekte als bèta in ons midden.
Toch is het vooral de wereld waarin Bèta uitblinkt. Zo voelt Tom Webers personage bijvoorbeeld niet consistent aan. Waar hij in het begin voornamelijk scherp en berekenend overkomt, stelt hij later in het boek soms vragen aan mensen waarvan de antwoorden eigenlijk voor de hand liggen. Ook worden zijn karaktereigenschappen even vergeten of veranderd om meer uitleg te geven over de plot en doet of zegt hij rare dingen om het verhaal vooruit te duwen. Dit gaat ten koste van Tom Weber als sterk personage.
Het boek is 33 jaar oud, maar de stijl voelt nog hedendaags aan, waardoor het makkelijk leest. Toch worden er hier en daar nog clichématige uitspraken gedaan en op sommige momenten zijn reacties en gebeurtenissen iets te dramatisch. Ook lijkt er constant geschreeuwd te worden. Na een digitale telling wordt duidelijk dat er in het boek maar liefst 1.313 uitroeptekens staan. Het zorgt ervoor dat je enigszins uit de verhaalwereld wordt gehaald, wat jammer is. Al met al lijkt Bèta dus voornamelijk een thriller te zijn die uit de dood is opgewekt door het enigszins relevante thema. Hoewel de wereld interessant is, ontbreekt het aan kwaliteit om te spreken van een topper.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van mjvanholsteijn
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
