Een bo(e)kje dat het hart verovert
Mathijs Deen (1962) is schrijver en radiomaker voor de VPRO. Hij studeerde Nederlands in Groningen en het is dan ook niet gek dat hij zich bezigt in de letteren. Zo schreef hij een verhalenbundel, Brutus heeft honger, die werd genomineerd voor de AKO Literatuurprijs. Ook zijn romans en de literaire non-fictie die hij schreef werden goed ontvangen. Van De Wadden zijn er inmiddels 25.000 exemplaren verkocht en Over oude wegen werd geprezen voor de meeslepende stijl waarin de geschiedenis tot leven werd gebracht. Het lichtschip is zijn nieuwste werk, een novelle waarin Deen een lichtschip dat echt heeft bestaan (en nu als museum fungeert) weer tot leven brengt.
De dagen op het schip zijn voor de bemanning nauwelijks van elkaar te onderscheiden. Ze komen terecht in een sleur en snakken naar de dag dat ze weer aan wal mogen, om het leven dat samen met de boot even stil heeft gelegen weer te hervatten. Deze sleur wordt echter doorbroken wanneer de kok, Lammert, besluit een klein geitenbokje mee het schip op te nemen. In eerste instantie is het plan om het dier ergens halverwege de dienst te slachten voor een Indische maaltijd: gule kambing. De bemanning raakt echter steeds meer gehecht aan het beestje. Wanneer het schip wordt omhuld door een dikke mist, en de kok wordt geteisterd door de malaria die hij in Indië opliep, lukt het niemand het bokje te slachten. Langzaam maar zeker begint het dier steeds meer gevoelens los te maken bij de bemanning; trauma’s worden naar de oppervlakte gehaald en de dienst blijft dan ook niet zonder slachtoffers. Hoe kan een geitje zoveel teweegbrengen?
Hoewel de novelle voornamelijk draait om de kok, speelt de locatie misschien wel een even grote rol. Het verhaal vindt grotendeels plaats op het lichtschip van Texel, dat van 1952 tot 1992 in dienst was en werd ingezet als een vuurtoren. Het was een extra baken voor schippers op volle zee, zodat ze niet op strandbanken zouden stuiten. Hoewel we ons op een schip bevinden dat echt heeft bestaan, zijn de gebeurtenissen die door Deen in Het lichtschip op gevoelige wijze worden geschetst, verzonnen. Toch voelen ze niet minder echt aan. Hij blijft dicht bij de personages, die allemaal op hun eigen, bijzondere wijze in de kleine werelden van hun hoofden en het schip wonen. Door hun goede uitwerking en contacten met elkaar kunnen we ons voorstellen hoe het was op de boot, hoe je omringd door water nergens heen kunt.
Ook de stijl van Deen leent zich goed voor de inleving in de bekrompenheid van het leven op het lichtschip. Hij schrijft in heldere taal, zonder diepe en langdradige uitweidingen over van alles en nog wat, waardoor we dicht bij het verhaal blijven. Wel moeten we als lezer wat beter ons best doen om tussen de regels door te lezen, maar hiervoor word je beloond: als je de dingen ziet die er niet staan, zie je waar het schuurt en komt er een diepere laag bloot te liggen.
Eigenlijk zitten bijna alle bemanningsleden vast aan iets dat hen tegenhoudt. Allemaal worstelen ze met hun eigen verleden, van een kamp in Indië tot het verstoten zijn door je eigen familie. Het bokje, dat in zijn onschuld, jeugdigheid en dierlijke vrolijkheid hun hart verovert, wrikt deze trauma’s los en laat ze ermee oog in oog staan. Het lichtschip is een snoepje van een novelle over vastzitten en weg willen, maar niet kunnen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van mjvanholsteijn
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
