Van sprookje naar de harde werkelijkheid; een nieuw pad

Kader Abdolah vestigde zich in 1988 in Nederland. Zijn boeken zijn met verschillende prijzen bekroond en hij is onder andere bekend van Het Gordijn, Salam Europa en Het huis van de moskee. Ook schreef hij vijftien jaar lang columns voor De Volkskrant, onder het pseudoniem ‘Mirza’.  

Het pad van de gele slippers gaat over Sultan, een jongen die opgroeit in een traditionele Perzische familie. Hij brengt zijn dagen door in de toren van het kasteel van de familie, vanwaar hij een goed uitzicht heeft over het dorp. Wanneer hij een verrekijker weet te bemachtigen, begint hij de wereld met andere ogen te bekijken. Zeker wanneer hij de trotse eigenaar van een fotocamera wordt, begint zijn talent naar voren te komen. We volgen de jonge Sultan op zijn pad naar volwassenheid. Op zijn weg komt hij geweld, vrouwen, criminaliteit en uiteindelijk ook een filmcamera tegen. Deze camera zorgt voor succes, maar brengt hem uiteindelijk in Nederland, waar hij zijn hele verhaal in zijn gebroken Nederlands opschrijft.  

Zoals wij het oosten en de Perzische tradities vooral uit verhalen en sprookjes kennen, begint ook dit boek bijna als een sprookje. Sultan woont zelfs in de toren van een kasteel, bijna als een prinses. Langzaam maar zeker begint de werkelijkheid van het volwassen leven op zijn schouders te drukken. Onschuld maakt plaats voor lust, Perzische tradities maken plaats voor kauwgom en bioscopen. De Perzische tradities worden steeds meer verdreven door Amerikaanse invloeden, die uiteindelijk het pad voor Sultan zullen uitstippelen.  

Het sprookje, de magische wereld van de Perzen verandert dus door de invloeden van buitenaf steeds meer in een onheilspellende wereld waar niemand veilig is. Het is verfrissend om de kwestie van oorlogen en geweld in het oosten ook eens te bekijken van binnenuit, in plaats van de verhalen die op het nieuws voorbijkomen, waar al snel een oordeel aan komt te hangen. Zo begrijpen wij elkaar beter, misschien is het zelfs het begin van verzoening. Verzoening begint bij begrip en begrip is wat dit boek teweegbrengt.  

Wie thuis is in de Nederlandse literatuur zal hier en daar een verwijzing naar de canon vinden. Zo komt er een citaat uit De Avonden in voor en wordt er kort gesproken over Multatuli’s Max Havelaar. Op zijn beurt introduceert Kader Abdolah ook vertellingen van Duizend-en-een-nacht, een raamvertelling uit het Midden-Oosten. Zo wordt de westerse en oosterse canon door elkaar heen gebruikt, bijna zoals Amerika zich mengde met de oosterse tradities.  

Kader Abdolah schrijft in heldere taal, die desondanks niet te simpel is. Het is mede door deze simpele taal dat het verhaal zich voordoet als een sprookje. In de simpelheid zit pracht verscholen voor wie verder kijkt dan wat er staat. Hij weet een kleurrijke wereld met veel intrigerende personages te scheppen, die ieder op hun eigen manier hun rol vervullen in het verhaal, die ieder op hun eigen manier een pad openen voor Sultan.  

Het pad van de gele slippers is een kort samengevat een prachtige roman, vol ontroerende paden. Zo legt ieder in zijn leven zijn eigen pad af, waar men soms niets kan doen aan het pad dat zij in moeten slaan. Dit is het pad van Sultan, dat misschien, met een beetje geluk, zal leiden tot het pad waar alle vogels uiteindelijk zullen vliegen in dezelfde lucht.