Een vergeten verleden tot leven gebracht

Lucas Zandberg (1977) is geboren in het Friese Langezwaag en is uitgegroeid tot schrijver van vijf historische romans en een satirische roman (De rendementsdenker) over het onderwijssysteem. Zijn romans zijn vaak gebaseerd op personen uit het verleden, maar hij beroept zich graag op de creatieve vrijheid van het schrijverschap, waardoor de geschiedenis enigszins wordt gefictionaliseerd. Keizerlijk geel kwam in 2019 uit bij De Arbeiderspers. Het is zijn zesde roman.  

In het nawoord vertelt de schrijver expliciet dat hij niet tracht de geschiedenis accuraat en tot in detail juist te beschrijven. Het boek is fictie, maar daarbij heeft hij echter wel geprobeerd niet de geschiedenis té veel om te buigen. Keizerlijk geel vertelt het verhaal van Cixi, de keizerin-regentes van China, tijdens de Qing-dynastie. De lezer volgt haar weg van nederige dochter van een ambtenaar en concubine tot een gerespecteerde leidster van een rijk. We zien hoe ze om moet gaan met een weinig begaafde zoon die niet capabel is om het rijk te leiden en hoe ze uiteindelijk moet kiezen tussen het voortbestaan van de staat of de moederliefde.  

Er zijn maar weinig momenten in de roman waarop de aandacht verslapt: Lucas schrijft met scherpte, eenvoudig maar sierlijk, waardoor er constant pakkende zinnen ontstaan:  

‘Welgestelden verstopten hun villa’s met weelderige lusthoven achter slordige muren, gelegen aan moeilijk begaanbare paden. Wie dat niet wist, zag slechts lelijkheid.’  

Lucas brengt de lezer met mooie beschrijvingen als deze naar een oude en voor velen onbekende wereld, met een vanzelfsprekendheid alsof het verhaal zich vandaag de dag af had kunnen spelen. Op sommige momenten doet de mengelmoes van persoonlijke verhaallijnen en politiek zelfs denken aan Het woud der verwachting, van Hella S. Haasse. Want hoewel het vooral een boek is over een moeder van een zoon, is het ook een boek over een moeder van een staat. Toch weet Lucas de politiek op een manier te brengen die niet langdradig en opsommend is, maar alsnog informatief genoeg om een goed beeld te kunnen vormen van de politiek in die tijd.  

De roman barst van de personages. Keizers, keizerinnen, neefjes, broers, generaals, concubines en verschillende generaties, noem maar op. Het is des te knapper dat ze stuk voor stuk van de pagina springen, een eigen karakter hebben en zich onderscheiden van de anderen. Er zijn zo goed als geen personages in de roman die oppervlakkig overkomen of kleurloos worden beschreven, waardoor de roman vol leven lijkt te zitten.  

Al met al is Keizerlijk geel een uitstekende historische roman. Met scherpe zinnen, kleurrijke personages en een ontroerend verhaal weet Lucas Zandberg een intrigerende wereld te scheppen, die nog lang na het dichtslaan van het boek in het hoofd zal blijven hangen.