Verkeerde man in de juiste situatie

Per Petterson is een Noorse schrijver van romans en verhalen. Hij werd opgeleid tot bibliothecaris, werd vervolgens boekhandelaar en heeft daarna ook nog vertaalwerk verricht. Dit leven vol boeken en verhalen resulteerde erin dat hij in de jaren negentig fulltime schrijver werd. Voordat hij in 2003 internationaal doorbrak met Paarden stelen (Ut og stjæle hester) won hij verschillende Noorse literatuurprijzen. In 2001 en 2008 schreef hij respectievelijk Kielzog en Ik vervloek de rivier des tijds, twee boeken met dezelfde hoofdpersoon als in zijn nieuwste boek: Mannen in mijn situatie.  

Het boek gaat over Arvid Janssen, een Noorse man van 38. Hij is net gescheiden en rijdt in zijn Mazda de stad door, op zoek naar cafés om de tijd te doden en vrouwen om de leegte in zijn leven te vullen. Dit nieuwe, roekeloze en nihilistische leven van Arvid zorgt ervoor dat de relatie met zijn drie dochters op het spel komt te staan. Kan hij nog voor ze zorgen en een goede vader zijn? Hij is constant in strijd met zichzelf: aan de ene kant zit hij op het randje van depressiviteit, maar aan de andere kant wil hij vasthouden aan de dochters die zijn ex-vrouw steeds verder van hem weg houdt. Wanneer zijn oudste dochter, Vigdis, hem nodig heeft, komt hij voor een lastige keuze te staan: geeft hij zich over aan zijn lot of wordt hij de vader die hij had willen zijn?  

Mannen in mijn situatie is als losstaande roman te lezen, echter is het boek het derde met hetzelfde hoofdpersonage. Het is niet per se een vervolg op de andere twee romans, maar het bouwt voort op de gebeurtenissen uit Kielzog en Ik vervloek de rivier des tijds. Arvid heeft zich in die boeken dus al ontwikkeld, op een manier waar de lezer niets vanaf weet als hij zonder enige achtergrondkennis aan dit boek begint. In Arvids verleden uit de andere boeken heeft hij zijn ouders en twee broers verloren tijdens een brand op een veerboot en is de relatie met zijn ex beschreven. Deze gebeurtenissen worden kort genoemd in Mannen in mijn situatie, maar doordat je niet precies weet wat er is gebeurd, hoe Arvid ermee om is gegaan en hoe het in relatie staat tot de gebeurtenissen in Mannen in mijn situatie, voelt het verhaal wat leeg aan. Tijdens het lezen vraag je je af waar het verhaal nu eigenlijk écht om gaat.  

Deze ‘leegte’ komt ook door de schrijfstijl van de roman. Het zijn lange zinnen die vaak gevoelloos overkomen. Dit is enigszins in overeenkomst met de gemoedstoestand van Arvid, maar toch zorgt het niet voor een plezante leeservaring. In het boek komt geen enkel vraagteken voor. Ook zinnen die eigenlijk wel vragen zijn, worden afgerond met een komma of een punt, waardoor het verhaal eentonig wordt. Ook dialoog wordt niet aangegeven met aanhalingstekens. Je weet nooit precies wanneer iemand iets zegt en wie het zegt, waardoor je snel de draad kwijtraakt en terug moet lezen. Wellicht zijn deze elementen onderdeel van de Arvid Janssen-reeks, maar toch zorgt het niet voor een prettige leeservaring.  

Het thema van het boek is aan de andere kant wel interessant. Het feit dat de kinderen bij een vader worden weggehaald door een ex-vrouw die vindt dat hij niet capabel is om voor ze te zorgen omdat hij altijd in het café zit, zorgt voor een triest verhaal. Langzaam verliest hij de grip op het enige waaraan hij nog waarde hecht: zijn dochters. Hoewel dit thema van de vader-dochter-relatie zeker het onderzoeken waard is, komt het niet helemaal tot zijn recht door de schrijfstijl en de ‘leegte’ van het verhaal. Wellicht was het verhaal beter uit de verf gekomen als het ging over een andere man, in dezelfde situatie.