Een boek met een handleiding
Ferdinand Lankamp (1989) is een in Leiden afgestudeerde historicus. In zijn tijd als redacteur bij digitaal-cultureel magazine De Optimist publiceerde hij in verschillende tijdschriften enkele verhalen. Het Finse bloed in zijn familie en de verhalen van zijn oma waren een grote inspiratiebron voor zijn eerste roman. Met als hoofdpersoon een historicus die schrijft over een Finse man aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, lijkt Uiterste dagen bijna een gefictionaliseerd, autobiografisch verhaal te zijn.
De achterflap van Uiterste dagen is enigszins misleidend. Het verhaal lijkt, hierop afgaand, te gaan over de historicus die onderzoek doet naar zijn verleden en zo een verhaal tevoorschijn tovert. Het belooft een verhaal te worden over een jongeman die waarheid en leugen niet meer uit elkaar kan houden. Wanneer men echter begint te lezen, ontdek je dat het verhaal gaat over Edvard, een Finse, al wat oudere veteraan, die zijn dagen uitzit op zijn boerderij. Op een dag, aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, klopt kapitein Falander bij hem aan met de vraag of Edvard wil helpen bij het treinvervoer van paarden naar het front. Hem wordt ook gevraagd of ze zijn dierbaarste paard mee mogen nemen: Ida.
Hij besluit zijn vaderland een dienst te bewijzen en met Falander mee te gaan. Het is echter maar de vraag of Edvard dit doet voor zijn land of omdat hij simpelweg een oogje wil houden op zijn paard. Het verhaal volgt Edvard op zijn reis door Finland, omringd door paarden en zijn medereizigers van het leger.
Af en toe wordt het verhaal onderbroken en komt (wat lijkt op) de verteller aan het woord. We komen het verleden van de verteller te weten, hoe zijn fascinatie voor geschiedenis en verhalen is ontstaan. We krijgen te horen hoe hij naar de universiteit ging, hoe hij bleef schrijven, hoe hij redacteur werd en hoe hij uiteindelijk op reis ging naar Finland, om onderzoek te doen naar de verhalen van zijn oma. De verteller zet een geschiedenis voor de lezer uiteen die heel veel weg heeft van de geschiedenis van de auteur, wat het verhaal een autobiografische tint geeft.
Dit is tegelijkertijd ook een van de hoofdmotieven van het verhaal. De vraag in hoeverre men de waarheid over het verleden vast kan leggen is een centrale vraag. Er wordt constant gespeeld met de waarheid, zelfs op meta-niveau. Er staat op de voorkant dat het een roman is, dus dan kan de lezer zich afvragen of hij de informatie die hij kent over de auteur, automatisch toe kan kennen aan de verteller. Is wat de verteller over zichzelf zegt wel waar? Ook de verteller zelf worstelt met de waarheid over het verleden. Het is onmogelijk om een puur objectief beeld van het verleden weer te geven, dus verzint hij enkele elementen bij het verhaal, waardoor de lezer zich af gaat vragen wat hij wel of niet moet geloven.
Het boek is fijn geschreven, in simpele taal. Geen hoogdravende, ellenlange zinnen, maar duidelijkheid. Er gebeurt echter vrij weinig in het verhaal. Wanneer Edvard aan zijn reis begint, is de lezer al halverwege het boek. Dat is jammer, aangezien er meer uit had kunnen worden gehaald. Niet alleen uit het verhaal van Edvard, maar ook uit dat van de verteller.
De onderbrekingen van het verhaal door de verteller werken aan de ene kant goed, maar er zit ook een keerzijde aan. In plaats van de strijd tussen waarheid en leugen te laten zien, vertelt de verteller expliciet dat dit het hele idee was van het boek. Dit haalt enigszins de lol van het lezen weg. Waarom mogen wij niet zelf achter deze thema’s en motieven komen? Waarom wordt dit ons verteld? Het boek krijgt hierdoor een soort oppervlakkigheid.
Al met al is het een goed verhaal, waar veel achter te zoeken is, alleen had er meer uit de structuur kunnen worden gehaald en is het jammer dat de verteller het boek uitlegt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van mjvanholsteijn
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
