Een boek met een handleiding
Ferdinand Lankamp (1989) is een in Leiden afgestudeerde historicus. In zijn tijd als redacteur bij digitaal-cultureel magazine De Optimist publiceerde hij in verschillende tijdschriften enkele verhalen. Het Finse bloed in zijn familie en de verhalen van zijn oma waren een grote inspiratiebron voor zijn eerste roman. Met als hoofdpersoon een historicus die schrijft over een Finse man aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, lijkt Uiterste dagen bijna een gefictionaliseerd, autobiografisch verhaal te zijn.
De achterflap van Uiterste dagen is enigszins misleidend. Het verhaal lijkt, hierop afgaand, te gaan over de historicus die onderzoek doet naar zijn verleden en zo een verhaal tevoorschijn tovert. Het belooft een verhaal te worden over een jongeman die waarheid en leugen niet meer uit elkaar kan houden. Wanneer men echter begint te lezen, ontdek je dat het verhaal gaat over Edvard, een Finse, al wat oudere veteraan, die zijn dagen uitzit op zijn boerderij. Op een dag, aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, klopt kapitein Falander bij hem aan met de vraag of Edvard wil helpen bij het treinvervoer van paarden naar het front. Hem wordt ook gevraagd of ze zijn dierbaarste paard mee mogen nemen: Ida.
Hij besluit zijn vaderland een dienst te bewijzen en met Falander mee te gaan. Het is echter maar de vraag of Edvard dit doet voor zijn land of omdat hij simpelweg een oogje wil houden op zijn paard. Het verhaal volgt Edvard op zijn reis door Finland, omringd door paarden en zijn medereizigers van het leger.
Af en toe wordt het verhaal onderbroken en komt (wat lijkt op) de verteller aan het woord. We komen het verleden van de verteller te weten, hoe zijn fascinatie voor geschiedenis en verhalen is ontstaan. We krijgen te horen hoe hij naar de universiteit ging, hoe hij bleef schrijven, hoe hij redacteur werd en hoe hij uiteindelijk op reis ging naar Finland, om onderzoek te doen naar de verhalen van zijn oma. De verteller zet een geschiedenis voor de lezer uiteen die heel veel weg heeft van de geschiedenis van de auteur, wat het verhaal een autobiografische tint geeft.
Dit is tegelijkertijd ook een van de hoofdmotieven van het verhaal. De vraag in hoeverre men de waarheid over het verleden vast kan leggen is een centrale vraag. Er wordt constant gespeeld met de waarheid, zelfs op meta-niveau. Er staat op de voorkant dat het een roman is, dus dan kan de lezer zich afvragen of hij de informatie die hij kent over de auteur, automatisch toe kan kennen aan de verteller. Is wat de verteller over zichzelf zegt wel waar? Ook de verteller zelf worstelt met de waarheid over het verleden. Het is onmogelijk om een puur objectief beeld van het verleden weer te geven, dus verzint hij enkele elementen bij het verhaal, waardoor de lezer zich af gaat vragen wat hij wel of niet moet geloven.
Het boek is fijn geschreven, in simpele taal. Geen hoogdravende, ellenlange zinnen, maar duidelijkheid. Er gebeurt echter vrij weinig in het verhaal. Wanneer Edvard aan zijn reis begint, is de lezer al halverwege het boek. Dat is jammer, aangezien er meer uit had kunnen worden gehaald. Niet alleen uit het verhaal van Edvard, maar ook uit dat van de verteller.
De onderbrekingen van het verhaal door de verteller werken aan de ene kant goed, maar er zit ook een keerzijde aan. In plaats van de strijd tussen waarheid en leugen te laten zien, vertelt de verteller expliciet dat dit het hele idee was van het boek. Dit haalt enigszins de lol van het lezen weg. Waarom mogen wij niet zelf achter deze thema’s en motieven komen? Waarom wordt dit ons verteld? Het boek krijgt hierdoor een soort oppervlakkigheid.
Al met al is het een goed verhaal, waar veel achter te zoeken is, alleen had er meer uit de structuur kunnen worden gehaald en is het jammer dat de verteller het boek uitlegt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van mjvanholsteijn
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
