Redder in nood

Lang geleden liep het huwelijk van mijn oom J. op de klippen. Hij zat niet bij de pakken neer, maar deed een kookcursus voor gescheiden mannen. Daar leerde hij een menu klaarmaken waarvan zijn vrienden en familieleden nog jaren hebben mogen genieten.
Halverwege een recept uit dat menu stond dan bijvoorbeeld; bak de gesnipperde ui in de olie. En dat was het moment waarop J. die ui ging snipperen. Want zo moest het, van het menu.
Was First aid kitchen van Andy McDonald er toen maar geweest. Hij zou er veel aan gehad hebben.

First aid kitchen is geen echt kookboek, al staan er wel een paar recepten in. Het is verdeeld in 12 hoofdstukken over smaak, orde en hygiëne, kooktechnieken en over verschillende voedingsmiddelen, groente, vlees, granen etc. Elk hoofdstuk bestaat uit een rijtje culinaire vragen en antwoorden. Een voorbeeld: Vraag: ‘Hoe koel ik mijn soep of bouillon snel af?’ Antwoord: ‘Als het winter is, en buiten kouder dan 5 °C, dan kun je de pan gerust buiten op je balkon of in de tuin zetten. Laat wel de deksel erop, zodat er geen ongewenste snoepers bij kunnen. Is het niet zo koud, verdeel dan de bouillon of soep in kleinere schalen en zet deze in de gootsteen. Vul de gootsteen met ijskoud water, en voeg ook een tray ijsklontjes toe. Roer ook af en toe, voorzichtig, in de soep. Op deze manier koelt de soep of bouillon snel en veilig af. Zet een hete pan soep nooit direct in de koelkast om deze af te koelen. Hierdoor stijgt de temperatuur in de koelkast te veel, waardoor andere producten die al in de koelkast liggen kunnen bederven.’

Andy McDonald geeft in hoofdstuk 1 (smaak) een inleiding waarin hij een paar fundamentele zaken uitlegt. Bijvoorbeeld: lees een recept grondig door en probeer je voor te stellen wat het in de praktijk betekent. Zet wat je nodig hebt van tevoren klaar. Neem de tijd, zodat je je niet hoeft te haasten en van het koken kunt genieten. Prima adviezen allemaal.

Zo’n naslagwerk staat of valt bij een goede index en die is er. Onder bijvoorbeeld het kopje ‘vis’ vind je verwijzingen naar productinformatie, bewaartips, bereidingstechnieken ­- en rampen. En wat dacht je van ‘verschil’ (tussen bijvoorbeeld bakpoeder en baking soda)? Daar is echt over nagedacht.

Sommige snijtechnieken worden alleen met foto’s uitgelegd. Helaas zijn die foto’s niet zo duidelijk. Het verschil tussen julienne en brunoise is nauwelijks te zien.

Ik heb ooit van een kennis de Iraanse manier van rijst koken geleerd. Dat geeft een fantastisch resultaat, maar je moet er wel de tijd voor nemen. Die heb ik niet altijd, dus probeerde ik de Kruidige rijst.

300 g basmatirijst
1 kaneelstokje
2 kruidnagels
2 kardemompeulen
1 tl kurkuma
450 ml water
1 klontje boter

Spoel de rijst tot het water helder is. Schep de rijst in een pan. Voeg de specerijen en koud water toe. Neem voor elke kop rijst, anderhalve kop water. Breng aan de kook. Leg zodra het water kookt de deksel op de pan en zet het vuur op de laagste stand. Laat circa 15 minuten, met deksel op de pan, pruttelen. Roer eventueel een klontje boter door de rijst.

Ik heb ook een snufje zout bij het kookwater gedaan. Mijn fornuis is nogal ijverig, dus heb ik de pan op een vlamverdeler gezet. De rijst was lekker, mooi droog en stevig, geurig door de specerijen. Als ik nog eens krap in mijn tijd zit, doe ik het zeker weer op deze manier.

Voor J. en zijn geestverwanten is dit boek een redder in de nood, die de titel volledig waarmaakt. Ook een meer ervaren kok zit wel eens met te gare groenten en rauw vlees. Wil je dat voorkomen of genezen? Lees Andy McDonald.

Geef iemand die op kamers gaat (of net is gescheiden) een goed basiskookboek voor recepten mee, én First Aid Kitchen. Al is een student misschien best tevreden met de nasi en friet uit First Aid Kitchen. Als ze dan nog niet leren koken, ligt het in ieder geval niet aan hun lectuur.