Een ode aan de eenvoud van het leven

Maurice Webster was een graag geziene persoon in de kleine gemeenschap Enniscorthy in Ierland waar hij met zijn intelligente en sterke vrouw en vier kinderen woonde. Nu hij na een lang en gruwelijk ziekbed op jonge leeftijd is overleden staat zijn vrouw Nora er alleen voor. Diep afgedaald in het rouwproces moet Nora in het Ierland van de jaren zestig haar leven opnieuw uitvinden. Hoewel de gemeenschap zich om Nora bekommert kan zij de welwillendheid van de mensen om haar heen niet verdragen. In de afstand die ze bewaart tot de mensen om haar heen voelen we hoe kwetsbaar Nora eigenlijk is. Oude vrienden, familie en zelfs haar kinderen komen niet door haar schild heen. Nora observeert en hoewel ze ingetogen is, blijft ze sterk en praktisch. Ze moet nu eenmaal door met haar leven. Het dorp en de provinciale verveling werken verstikkend op haar. Noodgedwongen maakt Nora dan ook een herintrede in de maatschappij. Haar teruggetrokken houding blijkt ook uit het onvermogen om een emotioneel betrokken ouder voor haar vier kinderen te zijn. Zij worstelen met het verdriet om hun overleden vader, maar er blijft veel onbesproken en vervreemding tussen de kinderen en hun moeder krijgt steeds meer vorm. Dit zijn de momenten waarop Nora schrijnt. Vanaf het moment dat ze haar oude baan weer oppakt ontstaat er langzaam ademruimte en voor het eerst in haar huwelijk investeert ze weer in dingen voor zichzelf. Gedachten aan Maurice raken op de achtergrond en er wordt nog zelden naar hem verwezen. Nora investeert in contacten maar ook in materiële zaken. Pas wanneer ze tegen haar zin in, letterlijk haar eigen stem vindt komt ze dichtbij haar eigen kwetsbaarheid.

Colm Tóibín zet met Nora geen heldin van grote dingen neer. Ze is geen wereldverbeteraar en ook als moeder is ze niet altijd in staat oplossingen aan te dragen voor de problemen die het leven met zich meebrengt. Nora is een roman gethematiseerd rond het (opnieuw) vinden van de eigen identiteit. De setting van de jaren zestig van de vorige eeuw en de onafhankelijkheidsstrijd van Noord-Ierland maken de sfeer van het verhaal. Nora is een bewogen werk. Hoewel we de machtsverschuivingen die plaatsvinden in Ierland op kleine schaal mee krijgen in de vorm van een politiek actieve dochter en vakbondsactiviteiten, staat Nora centraal. Als lezer volg je heel nauwgezet de gedachtegang, de blik en de voorzichtige ontwikkeling van de protagonist.

Het taalgebruik is net als Nora sterk, gevoelig en opvallend precies. Er staat geen woord verkeerd en geen woord te veel in de roman. De auteur heeft zonder de literariteit op te zoeken een prachtig werk geschreven. Ontroerend maar absoluut niet zoetsappig. Alledaags maar niet banaal of voorspelbaar. Tóibín schreef met Nora een ode aan Ierland en een ode aan de eenvoud van het leven.