Een zoektocht om in te verdwijnen

Een fijn getekend roodbruin vosje zit in het hoge gras tussen de bomen. Zijn staart ligt onbewogen langs zijn lijf, maar echt ontspannen is hij niet. Zijn oren zijn naar voren gespitst en hij tuurt over het uitgestrekte land onder aan de heuvel. De zon gaat onder, of komt op en mistflarden verspreiden zich als een deken door het glooiende landschap. Verschillende verlaten wegen kruisen elkaar en de vos houdt ze allemaal in de gaten. De waakzaamheid van de vos is zichtbaar. Een boek dat met het omslag zo treffend een verwachting weet te scheppen is zeldzaam. Jon Klassen illustreerde het uitgesproken omslag. De maker van de komische prentenboeken Ik wil mijn hoed terug, Dit is niet mijn hoed, Het donker en Bas en Daan graven een gat raakt met de illustraties voor het boek Pax een diepere laag.  

Pax is een simpel maar beeldschoon verhaal. Terecht een New York Times No1. bestseller. In wisselend vertelperspectief wordt het verhaal van de twaalfjarige Peter en ‘zijn vos’ Pax verteld. Na de dood van zijn moeder redt Peter het kleine vosje en neemt hem in huis. Hun band groeit over de jaren en zelfs zo dat de twee elkaar perfect aanvoelen. Maar een oorlog lijkt aanstaande en de vader van Peter sluit zich aan bij het leger. Peter moet naar zijn grootvader honderden kilometers verderop en de vos wordt losgelaten in het bos. De jongen is machteloos en ontroostbaar.   In het huis van zijn opa beseft Peter dat dit niet de plek is waar hij moet zijn. Midden in de nacht besluit hij op zoek te gaan naar de vos. Zo begint de zware queeste van Peter. De dreigende oorlog en zelfs een zware verwonding kan zijn zoektocht niet verhinderen. Zowel Peter en Pax worstelen, ze maken fouten en leren daarvan. Ze verwilderen op hun eigen manier, maar beiden hebben een onuitwisbaar geloof dat ze elkaar terug zullen vinden. Vastberaden en als een eenheid.  

Auteur Sara Pennypacker schrijft scherp maar met veel gevoel en oog voor detail. De band tussen de jongen en de vos is onmiskenbaar en het verlangen naar elkaars nabijheid voelbaar. Nergens wordt het verhaal kinderachtig. De ‘stem’ en gedachtegang van de vos is in complete overeenstemming met zijn dierlijke gedrag en daarmee overtuigend. In klassieke dierenverhalen en fabels wil het dier weleens fungeren als een moralistische spiegel. Dat is in Pax absoluut niet het geval, het verhaal is zuiver en allesbehalve sentimenteel.  

Pax is als een hart dat soms versnelt, een sprong maakt of even vertraagt. Het klopt, maar boven alles is het een levend verhaal.