Sfeervolle les kunstgeschiedenis

Noah Charney kan met een gerust hart een wonderkind worden genoemd. Hij is 28 jaar, afgestudeerd in Kunstgeschiedenis en Letterkunde, oprichter van ARCA, een denktank die probeert kunstmisdaad te bestrijden, geeft colleges aan Universiteiten in diverse landen en heeft onlangs zijn eerste literaire kunstthriller, De Caravaggio kunstgreep, gepubliceerd.
Als kunsthistoricus die werkelijk bezeten is van Kunst, hoefde Charney niet lang naar een onderwerp voor zijn debuutroman te zoeken. Hij koos voor het thema “aan kunst gerelateerde criminaliteit”. Een goed onderwerp, want kunstmisdaad is de op twee na omvangrijkste vorm van misdaad ter wereld, na drugs- en wapenhandel. De jaarlijkse opbrengst wordt geschat tussen de 2 en 6 miljard dollar.
In De Caravaggio kunstgreep worden kort na elkaar in diverse wereldsteden belangrijke kunstschatten geroofd. In Rome wordt uit de Santa Giulianakerk de Annunciatie van Caravaggio gestolen. In Londen wordt uit de National Gallery of Modern Art een unieke Malevitsj gestolen, zonder dat de museumdirectie daar in eerste instantie weet van heeft. In Parijs wordt uit het Malevitsj instituut een werk van een beroemde Russische schilder gestolen. De kunstkenner Gabriel Coffin, tevens adviseur van de politie daar waar het kunstroof betreft, wordt ingeschakeld om de zaken op te lossen. Coffin laat de kunstdief Vallombroso uit de gevangenis halen om hem te helpen bij zijn speurwerk. Vallombroso is, met zijn vele vrienden onder het dievengilde en zijn grote kennis van de duistere wegen die gestolen kunstvoorwerpen gaan, immers de enige die het gestolen altaarstuk van Caravaggio kan terugvinden.
Noah Charney weet alles van kunst, de kunsthandel en de illegale wegen via welke gestolen kunstvoorwerpen bij verzamelaars of verzekeraars komen. Die kennis wil hij graag overdragen. Hij overlaadt zijn gedegen plot met tal van grote en kleine feiten die uitermate leerzaam zijn en leuk om te weten. De lezer zal regelmatig verbouwereerd de wenkbrauwen fronsen. Zo doet Charney uit de doeken dat sinds de jaren zestig de meeste kunstmisdaden worden gepleegd door internationale misdaadorganisaties. Dit gebeurt, in tegenstelling tot het beeld dat in veel boeken en films wordt opgeroepen, zelden in opdracht van privéverzamelaars. Veel van de gestolen kunst wordt voor grof geld terugverkocht aan verzekeraars. In Italië alleen al worden jaarlijks rond de 20.000 kunstdiefstallen gepleegd. Sinds 1969 is er in Italië 845.838 duizend keer aangifte gedaan van kunstdiefstal. Het ergste van alles is dat kunstdiefstal een belangrijke financieringsbron is voor allerlei soorten misdaad, inclusief terrorisme. Maar ook over de schilderkunst zelf, over kunstgeschiedenis, symboliek, kunstenaars, verf en iconen geeft Charney de nodige uitleg.
Door alle informatie die Charney geeft, komen het complexe verhaal en de spanning soms enigszins in de verdrukking. De schat aan leerzame weetjes wordt echter zo smakelijk opgediend, dat de lezer het Charney graag vergeeft. De hoofdpersoon Coffin en zijn dievenmaatje Vallombroso zijn kleurrijke personages die zich met veel kennis van zaken door alle slangenkuilen heen worstelen. Voorwaarde om van dit boek te kunnen genieten is wel enige belangstelling voor kunstgeschiedenis en de handel in gestolen kunst. Voor wie daar volmondig “ja”op kan zeggen is De Caravaggio kunstgreep een sensationeel boek. Voor anderen is het een uiterst boeiende en sfeervolle kunstgeschiedenisles. Een boek dat leert en amuseert, mensen verbaast en verbijstert. Een fraai debuut.