Larsson

ideologie boven alles,Wanneer een beroemd auteur overlijdt, staan de schrijvers die hem van nabij gekend hebben in de rij om hun ervaringen met de overledenen te boek te stellen. In het geval van Stieg Larsson is dat er maar een. Een unicum, maar wel begrijpelijk. Larsson had immers nauwelijks vrienden. De enigen met wie hij contact had, waren de mensen die qua ideologie of werk dicht bij hem stonden. Het pas verschenen boek Mijn vriend Stieg Larsson van de hand van Kurdo Baksi is dan ook een portret van een man die zijn vriendschap ontleende aan het feit dat hij hetzelfde over mensenrechten, fascisme en nazisme dacht.
De ontmoeting kwam niet geheel toevallig tot stand omdat Baksi, een Turk van Koerdische afkomst samen met zijn ouders uit Turkije was gevlucht, en in Zweden een tijdschrift oprichtte dat fel van leer trok tegen alle vormen van ongelijkheid en onrechtvaardigheid. Larsson belde Baksi om hem zijn steun te betuigen en de twee werden dikke vrienden.
Geen vrienden die de deur bij elkaar platliepen, maar wel vrienden die elkaar door dik en dun hielpen in hun ideologische verbondenheid.
Wat dat betreft schetst Baksi een goed beeld van zijn vriend. Hij verhaalt over zijn enorme werkdrift, zijn grootouders en ouders van wie hij bepaald gedachtegoed meekreeg, zijn onvermoeibare strijd tegen onrechtvaardigheid, zijn grote moed die maakte dat hij geen beveiliging wilde ondanks de vele bedreigingen die hij kreeg van extreem rechts, zijn ongezonde levenswijze: nauwelijks slaap, pakjes sigaretten per dag en zijn grote voorkeur voor junkfood.
Mijn vriend Stieg Larsson is een puur persoonlijk verhaal. Baksi is niet als een biograaf in het verleden van Larsson gedoken om met jaar en datum alle feiten uit het leven van Larsson goed gedocumenteerd op rij te zetten. Dat laat hij over aan anderen. Wie strikt chronologisch het leven van Larsson wil volgen, komt dan ook bedrogen uit. Baksi haalt wel degelijk gebeurtenissen uit het verleden aan, maar het zijn de grote lijnen. En eerlijk gezegd, leest dat wel zo lekker. Larsson was gek op zijn grootvader, maar verder kan hij met de beste wil van de wereld geen familieman of sociale man genoemd worden. Uit Baksi’s boek komt naar voren dat Larsson een workoholic was die alles en iedereen ondergeschikt maakte aan zijn ideologieën. Hij was een man met een sociaal hart, die vocht voor minder bedeelden en die dan ook veel tijd en geld stopte in het helpen van mensen. Maar het was een soort betrokkenheid die grenzen kende, omdat Larsson te verlegen, te schuw, was om menselijke contacten te onderhouden. Ook met zijn vader, zijn broer en uiteindelijk zijn vriendin Eva onderhield hij een afstandelijke relatie. De man was gewoon niet in staat om zich te uiten.
Baksi heeft een voortreffelijk beeld geschetst van deze schuwe man die onafgebroken werkte tot hij er letterlijk dood bij neerviel. Dat Larsson ’s nachts schreef was Baksi bekend, maar dat hij een driedelig meesterwerk zou afleveren van ongekende omvang, wist hij niet. Zelfs Baksi niet, de man die dichter bij Larsson stond dan wie dan ook. Mijn vriend Stieg Larsson is zeer lezenswaardig. Het boek bevat vele onbekende elementen, maar tevens vele zaken die alom bekend zijn, vanwege zijn postume succes en de perikelen die er na zijn dood zijn ontstaan rond zijn kapitale erfenis. Wie echter iets over Larsson wil weten, zal dit boek moeten lezen. In toekomstige biografieën komen er wellicht meer feiten boven water, maar meer over de mens Larsson zal er niet openbaar worden. Daar was de man te gesloten voor, liet hij te weinig mensen toe in zijn leven. Larsson was in alle opzichten uniek, een loner. Dat heeft Baksi perfect onder woorden gebracht.