Spannend begin, warrig einde

Net als collega-schrijvers Suzanne Vermeer en Linda van Rijn gaat ook Jet van Vuuren met de seizoenen mee in haar thrillers. Haar vorige thriller, Zomerzin, speelde zich af tijdens een zomerse vakantie in het bos. Voor haar nieuwste thriller, Wintergast, heeft Jet van Vuuren het Groningse platteland tijdens een strenge winter als setting gekozen.

Niet alleen buiten is het ijzig koud, ook binnen in de boerderij van Sicco Baak wil het niet warm worden. Hij heeft zijn aangetrouwde nicht Bea Versluis uitgenodigd om de kerstdagen op zijn boerderij door te brengen, samen met zijn vier vrouwelijke familieleden die op en rond de boerderij wonen. Dat was geen goed idee van Sicco, want zowel zijn moeder, zijn tante als zijn oma zijn bang dat Bea de goedbewaarde familiegeheimen zal ontdekken en de gruwelijke waarheid aan het licht zal komen. Ze doen er alles aan om dit te voorkomen. Denk hierbij aan een dode rat en een uiterst kille ontvangst.
Bea had gehoopt om voor een keer een gezellige kerst te hebben in familiekring en uit te kunnen rusten van haar werk en de zorg voor haar man Egge, een neef van Sicco. Egge heeft diabetes en wordt agressief als zijn bloedsuikerspiegel niet in orde is. Bea is voortdurend bezig hem te observeren en zijn buien in te schatten. Op sinterklaasavond liep het uit de hand en heeft Egge Bea aangevallen. Ze had zich kunnen opsluiten in de badkamer en heeft daarna de politie gebeld omdat ze bang was dat hij haar echt wat aan zou doen.
Alleen Roos, de dochter van Sicco, en Sicco geven haar het gevoel welkom te zijn, al hebben die ook hun problemen waardoor ze nauwelijks tijd voor haar hebben. Aan uitrusten komt Bea ook al niet toe, terwijl ze daar zo op gehoopt had. Voortdurend maken de drie andere vrouwen haar duidelijk dat ze een ongewenste gast is. Helaas kan Bea niet weg. Onderweg naar Groningen kreeg ze pech met de auto, en bovendien is de boerderij ingesneeuwd en onbereikbaar geworden. Er zit voor Bea niets anders op dan de kerstdagen uit te zitten, al is dat niet zonder gevaar.

In de retailmarketing is het belangrijk dat het thuis-, buiten- en binnenverhaal klopt. Dat wil zeggen dat de consument een bepaalde reclame-uiting zowel thuis (op tv, op een website, in een krant etc.) voorgeschoteld moet krijgen, als buiten in de etalage van de betreffende winkel en binnen in diezelfde winkel. Jet van Vuuren heeft dit principe in Wintergast  goed uitgewerkt. Het omslag laat een vrouw in een winters landschap zien. Het verhaal speelt zich af in de donkere dagen rond kerst, in een winters Groningen, op een ingesneeuwde boerderij. De sfeer in het verhaal is eveneens kil en koud. Er is geen sprake van liefde of warmte tussen de personages, louter haat, verraad en afgunst. Er lijkt iets liefdevols op te bloeien, maar dat blijkt al snel lust te zijn, die niets met liefde te maken heeft.

De eerste hoofdstukken van Wintergast  zijn goed opgebouwd en spannend. Helaas kan Jet van Vuuren dit niveau niet het hele boek volhouden. Het verhaal wordt steeds warriger, en dat is te wijten aan de gesprekken die in een andere lettertype worden weergegeven. De vele perspectiefwisselingen, vaak binnen een paragraaf of hoofdstuk, maken het er niet beter op. Het einde laat de lezer achter met een kater, omdat de handelingen van de personages in de laatste hoofdstukken vreemd en ongeloofwaardig zijn, gezien hun eerdere gedrag. Het gedrag van Bea is vreemd en onlogisch. Haar motieven worden niet overtuigend verklaard. Slaapgebrek is geen goede verklaring.

Wellicht had Van Vuuren haar verhaal beter in de eerste persoon geschreven, vanuit het standpunt van Bea. De dialogen in een ander lettertype hadden dan een duidelijkere functie gekregen. Nu was het beter en duidelijker geweest als de losse dialogen waren verwerkt in de tekst.

Het gedrag van de vrouwelijke familieleden van Sicco is zo vreemd, dat het ongeloofwaardig wordt. Het lijken eerder karikaturen of oude heksen dan echte vrouwen. Ze willen niet tot leven komen.

Klein, storend detail: er komt een polaroidfoto ter sprake die begin jaren vijftig gemaakt moet zijn op een Groningse boerderij. De afbeelding is, ondanks lichte vervaging, nog steeds te zien. Even googelen leert ons dat de eerste polaroidcamera’s vanaf 1963 op de markt waren en dat een polaroidfoto uit die beginjaren slechts 10 jaar houdbaar was.

Het begin van Wintergast  was zo veelbelovend en spannend. Jammer dat Jet van Vuuren dat niveau niet het hele boek heeft weten te behouden, want dan was dit zeker een spannende, goede thriller geworden.