Een van de beste boeken die ik ooit las

Volgens het omslag bestaat het boek Zijn bloedige plan uit een “verzameling documenten gerelateerd aan de zaak van Roderick Macrae”. Deze documenten zijn getuigenverklaringen, autopsierapporten en verslagen van de dader, een psychiater en het proces.

Onderzoek

In de inleiding vertelt de Schotse auteur Graeme Macrae Burnet dat hij op deze zaak stuitte toen hij in het archief onderzoek deed naar zijn grootvader. Hierdoor wordt de indruk gewekt dat alles wat zich afspeelt in het boek waargebeurd is. De neiging is groot om in Google de zaak op te zoeken, maar het is beter hiermee te wachten tot het boek uit is.

Over Roderick Macrae

In 1869 vermoordde de 17-jarige Roderick Macrae op gruwelijke wijze drie mensen, die allen, net als hij woonde, in het afgelegen gehucht Culduie in Schotland. Hij bekent zijn misdaden meteen na zijn arrestatie, zodat er over zijn schuld geen vraag is. De rechtszaak draait daarom voornamelijk over de vraag of hij toerekeningsvatbaar is of niet. Tot grote verbazing van iedereen is de arme pachterszoon een intelligente jongen, die in staat is om in een goed geschreven verslag uit de doeken te doen hoe hij tot zijn gruwelijke daden kwam.

Roderick Macrae woont met zijn vader en zus in het 10 huizen tellende Culduie. Zijn vader pacht een klein stukje grond van een grootgrondbezitter in ruil voor een jaarlijkse pachtsom, die in feite te hoog is in verhouding tot de opbrengst van de grond. Roddy moet zijn vader helpen met het zware werk op het land maar dat lukt hem niet goed. Hij droomt teveel over een ander bestaan in de grote stad Glasgow en over Flora, de dochter van dorpsgenoot Lachlan MacKenzie. Nadat Roddy een schaap van MacKenzie had afgemaakt, moet hij klussen doen voor hem. Het gaat hem niet goed af en dit maakt de problemen voor hem, zijn vader en zus alleen maar groter.

Meer dan het verhaal van Roderick Macrae

Zijn bloedige plan is zo veel meer dan het verhaal van Roderick Macrae. Het laat zien hoe de Engelse standenmaatschappij in de tweede helft van de negentiende eeuw er uit zag. De Engelse adel keek neer op de Schotse boeren en beschouwde ze als minderwaardig. De boeren hadden het in de visie van de adel aan zichzelf te wijten dat ze in deze omstandigheden leefden omdat ze niet hun best deden om hun leven te verbeteren. Het beeld dat Burnet schetst van deze periode in de geschiedenis is interessant, fascinerend en shockerend tegelijkertijd. Daarnaast geeft het boek een prachtige karakterschets van een 17-jarige jongen die vastzit in een leven dat hij niet wilt leven.

Waargebeurd of niet?

De manier waarop het verhaal verteld wordt maakt van Zijn bloedige plan een origineel en bijzonder boek. Zou de zaak Roderick Macrae dan toch echt gebeurd zijn of niet? Zo realistisch en overtuigend is het verhaal.

Een terloopse opmerking, vrijwel op het einde van het boek, zorgt ervoor dat het verslag van Roddy met andere ogen bekeken moet worden. Dit blijft knagen, ook als je het boek al uit hebt. En dat is wat een echt goede thriller doet: er voor zorgen dat er na afloop iets in je hoofd blijft zitten, waar je over blijft nadenken, wat je koude rillingen geeft.

Een van de beste boeken die ik las

Zijn bloedige plan is een van de beste boeken die ik ooit las, om verschillenden redenen. Het spel ‘feit of fictie’ dat Graeme Macrae Burnet speelt met de lezer. De manier waarop het verhaal wordt gepresenteerd aan de hand van authentiek ogende documenten. Het verhaal dat nog lang in het hoofd blijft zitten, nadat het boek uit is. De historische achtergrond van het verhaal, interessant en indrukwekkend tegelijkertijd.

Het is volkomen terecht dat Zijn bloedige plan uitgeroepen is tot Thriller van het jaar 2017 in de VN Detective & Thrillergids en onbegrijpelijk dat dit boek niet de Man Booker Prize 2017 heeft gewonnen.