Prachtig taalgebruik, fenomenaal prozadebuut

Opnieuw een verhalenbundel die tot de verbeelding spreekt en hoe! Dit boek, "Vuurpijlen vangen' in het Nederlands, is het fenomenale prozadebuut van Karen Köhler, een Duitse theatermaakster. Op de Buchmesse in Frankfurt van 2015 werd er enorm gestreden voor haar vertaalrechten, en deze zijn - een groot plezier voor de lezer - naar uitgeverij Podium gegaan, die zich nog in andere verzamelbundels uitleven bovendien. Dankzij de gratis Goethe-online bibliotheek is deze bespreking gebaseerd op de Duitse versie van het boek. Het Nederlandse boek heb ik in mijn bezit en ga ik zeker óók nog eens rustig lezen.

Deze bundel bevat 9 verhalen die allemaal onder één grote noemer samen te vatten zijn: hartzeer, pijn, verlies, rouw, opnieuw recht krabbelen. Meestal gaat het over een vrouw die zich in een uitzichtloze situatie bevindt maar met een zeer sterke wil om haar lot om te buigen of eraan te ontsnappen.

Het eerste verhaal zet meteen al de toon: een jonge vrouw is terminaal ziek en wordt verzorgd in een groot ziekenhuis ergens op een onbepaalde plaats. (Je gaat er vanuit dat het in Duitsland is, maar dat weet je ook niet helemaal zeker.) Ze heeft het niet alleen moeilijk met haar ziekte, ze is ook alleen omdat haar vriend niets meer van zich laat horen. Het verhaal is opgebouwd als een dagboek. Ze leert 'Il comandante' kennen, een man van gemengde Latino-Amerikaanse komaf. Hij voelt haar goed aan en samen proberen ze de tijd te verdrijven in het ziekenhuis. Op een prachtige manier worden de gevoelens van vooral haar verwoord, over hoe ze zich voelt door haar ziekte en de relatie die ze als zeer fragiel aanvoelt op dat moment. Het slot van het verhaal is origineel, heeft alles wat er nodig is, en laat de begin- en eindscène naadloos in elkaar overlopen.

Een ander verhaal: Katharina, een jonge Duitse vrouw, strandt aan een tankstation in Death Valley, in de Amerikaanse woestijn en is de uitdroging nabij. Een indiaan doemt voor haar op als in een droom, maar het is geen droom. Hij redt haar van de uitdroging en helpt haar verder op weg en zelfs meer. Als kind wilde Katharina altijd al een indiaan zijn: in flashbacks gaan we met haar mee naar haar jeugd en begrijpen we uiteindelijk wat haar naar de Amerikaanse woestijn heeft gebracht. De zielen van haar en de Indiaan Bill beginnen elkaar langzaam aan te vinden...

De meeste van haar personages trekken weg om hun leven te overschouwen en een beslissing te nemen. Ook zo in 'Poolcirkel' waarin een man even 'sigaretten gaat halen' maar aan een tripje doorheen het zuiden van Europa begint. Aan het einde zegt hij 'ja' tegen het leven. Maar de meeste verhalen zoals dit zijn niet afgewerkt. Het is aan de lezer om zijn verbeelding los te laten gaan en de gaten hier en daar op te vullen.

Het prachtige taalgebruik zet de gevoelens in de verschillende verhalen zo oprecht om dat dit moeilijk uit te drukken valt in woorden. "In der Beschränkung zeigt sich der Meister." Köhler kan in een paar zinnen beschrijven waarvoor anderen tientallen pagina's nodig hebben. Qua zeggingskracht krijgt zij een 11/10.

Het gaat telkens opnieuw over pijn en eenzaamheid maar ook over welke redenen je als persoon zelf hebt om verder te gaan, verder te willen leven. De verhalen zijn ook telkens anders geconstrueerd: een dagboek, een lange brief, een verhaal vanuit het ik-perspectief of vanuit een verteller, enz...

"Hingegangen bin ich nur wegen der Idee wegzukommen, mein Leben irgendwie von mir abzuschneiden. Ich wollte vergessen und so wenig denken wie mir möglich ist, aber jetzt hat das mit dem Denken wieder angefangen."

"Die Warum-ich-nicht-mit-Dir-zusammen-sein-kann Top 10: 1. Du besitzt nur ein einziges Buch. 2. Das Buch trägt den Titel “Excel for Dummies”."

Je krijgt in deze bundel 9 verhalen aangeboden die je de ogen weer wijd doen open gaan, waardoor je ziel binnenin wordt aangesproken en leert wat het leven waard is. Ik heb van deze bundel genoten en de smaak voor korte verhalen weer terdege opgepikt!

Het motto van het boek voorin komt van Frida Kahlo en is zeker ook een sterke binnenkomer:‘I tried to drown my sorrows, but the bastards learned how to swim’.