Een metaforische rollercoaster
Aleksandr Skorobogatov (Wit-Rusland, 1963) studeerde in Minsk, Parijs en aan het befaamde Maxim Gorki Literair Instituut in Moskou. In 1992 bracht de liefde hem naar Antwerpen. Zijn boeken zijn telkens heel origineel en verrassend; het verhaal en de schrijfstijl zijn telkens heel anders. Zijn nieuwste roman De wasbeer is weer een opvallende titel in zijn oeuvre waaronder o.a. zijn doorbraakboek in Vlaanderen en Nederland, Portret van een onbekend meisje, in 2015, een heruitgave van zijn debuutroman Sergeant Bertrand uit 1992 en het alom bejubelende Cocaïne in 2017.
In dit boek volgen we een wasbeer die zijn eerste en enige geliefde in opgezette vorm tentoongesteld in een heemkundig museum koste wat het kost wil gaan redden en tot leven wekken. Op deze queeste moet dit zachte en kwetsbare maar zo wilskrachtige diertje met onuitvoerbare dromen echte beproevingen tegemoet treden.
De verteller stuurt de wasbeer alle richtingen op, en wijdt zelf enorm uit met allerlei politieke en filosofische beschouwingen, maar brengt ook een absurd en bij wijlen hilarisch maar ook tragisch verhaal naar voren. Net als in Cocaïne wordt de lezer actief meegetrokken in het verhaal dat weer speels en flitsend ineensteekt.
De wasbeer heeft een aantal menselijke eigenschappen gekregen zoals bijvoorbeeld kunnen lezen en spreken, maar heeft ook nog zijn dierlijke instinct om telkens toevallig de juiste weg te vinden en ook het op 2 poten lopen heeft hij nog niet altijd onder de knie. Zijn droom van te kunnen vliegen doet wel een beetje aan wijlen Panamarenko denken misschien, nog zo een buitenstaander in zijn eigen wereld. Hij kruipt, stuitert, hotst en botst alle kanten op en wordt meermaals beschreven als een zo gewond dier dat je je afvraagt of het nog wel in leven is.
Als hij uiteindelijk zijn eerste liefde terugvindt in het museum, laat hij zich als volgt uit tegen de vrouwtjeswasbeer die helaas niets meer terugzegt:
‘En ik weet’ – de wasbeer legde zijn pootje tegen zijn hart – ‘ik weet maar al te goed dat het allemaal mijn schuld is.’
‘Ik zou je kunnen vertellen waarom ik te laat ben, wie me heeft opgehouden en hoe…
‘Maar ik zou het van mezelf niet willen goedpraten.’
‘Je bent hier door mijn schuld.’
‘En mijn schuld is onverschoonbaar.’
‘Alles wat ik je kan zeggen, is dat ik van je hou.’
De schrijver van dit boek vindt duidelijk heel wat inspiratie in het werk van Fjodor Dostojevski. De vele referenties naar een heleboel Russische auteurs en andere culturele uitdrukkingen zullen onderlegde slavisten vast en zeker smaken. Onder andere de grote Russische dichter Aleksandr Poesjkin speelt een niet onaardige rol in het boek. Ook een andere Russische held van kortverhalen en theater, Anton Tsjechov, blijft niet onbesproken:
'Wel ja, ooit had hij Tsjechov gelezen maar wie heeft Tsjechov nu niet gelezen? - en wat voor goeds heeft dat iemand van ons opgeleverd? Niemendal. Een echt mannetje moet de kunst van een poëtisch compliment tot in de perfectie beheersen.'
De wasbeer ontroert en is de metafoor voor de kleine man die het uitzicht om grote dromen te verwezenlijken, ontnomen wordt. Het boek blijft tot het einde boeien, geen enkele bladzijde van de 541 is er te veel aan. Je blijft bij het lezen van de ene verbazing in de andere vallen.
We trekken samen met de wasbeer van het bos tot in de kosmos. En het godsbeeld wordt volledig dooreengeschud. Niet zozeer door de ogen van de wasbeer zelf, die zich niet helemaal bewust is van eender welk godsbeeld ook, ofschoon toch iets meer dan zijn soortgenoten. Het beeld dat de lezer wordt voorgeschoteld, is wel helemaal anders dan we gewoon zijn.
Duidelijk is dat dit boek een van de beste, zo niet hét beste boek van 2020 is. Dat dit boek volgens de regels van de Librisjury niet in aanmerking kan komen, vanwege de vertaling uit het Russisch - Literatuur Vlaanderen ondersteunt hem wel, onder de voorwaarde dat de boeken eerst hier verschijnen - is slechts een bureaucratische regel die makkelijk kan aangepast worden, toch? Overigens is de vertaling door Rosemie Vermeulen van dit boek ook enorm goed geslaagd, die de opgeroepen beelden en de zeggingskracht van de auteur uitstekend naar voren brengt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Nathalie B1
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
