Bizarre roman rond pseudowetenschappelijke platitudes
Door jouw ogen is een roman uit 2018 van de Deense auteur Peter Høeg (1957) die in 1992 internationaal doorbrak met zijn misdaadroman Smilla’s gevoel voor sneeuw, en nu in het Nederlands uitkomt dankzij vertaler Gerard Cruys. Høeg heeft verschillende stielen gehad voordat hij schrijver werd: hij rondde zijn studie literatuurwetenschap aan de Universiteit van Kopenhagen af in 1984, maar werkte ook een tijdje als zeeman, balletdanser en acteur. Zijn boeken worden vertaald voor een dertigtal landen.
Net als in Smilla’s gevoel voor sneeuw gaat het in deze roman terug een heel technische richting uit. Høeg is dan ook gekend om spanning, wetenschapsfilosofie en magisch realisme te verweven in zijn romans. Nu komt er zelfs een toets science fiction aan te pas – of is het eigenlijk esoterie – over ‘verborgen aspecten' van de werkelijkheid, niet (zintuiglijk) waarneembare aspecten en het wezen van de dingen. Dergelijke kennis staat echter haaks op natuurwetenschappelijke kennis, die stoelt op logica en verifieerbaarheid.
Nadat zijn vriend Simon een zelfmoordpoging heeft ondernomen, bezoekt Peter een onderzoeksinstituut in Århus in de hoop dat men er Simon zou kunnen helpen. Hij herkent de directrice Lisa Skærsgaard, die heel toevallig met Simon en hem als kleine kinderen een triumviraat vormde. Maar zij heeft last van geheugenverlies en kan zich niets herinneren van haar eerste zeven levensjaren, voordat haar ouders omkwamen bij een ongeluk.
Lisa voert in haar neuropsychologische kliniek geheim onderzoek naar contact tussen mensen en ontwikkelde daarvoor een revolutionaire vorm van hersenscanning. Haar instituut heeft zelfs staatsbeveiliging gekregen omwille van het risico van industriële spionage. Onder andere een MRI-scanner, een EEG-hersenscan en andere meettoestellen om onder andere de bloeddruk op te meten komen eraan te pas. Die metingen worden dan geprojecteerd als een soort hologram van de persoon die gescand wordt. Of dat helemaal wetenschappelijk klopt, is trouwens een ander paar mouwen.
Samen herbeleven ze hoe ze als kind al wegen vonden om het bewustzijn en de dromen binnen te treden van anderen. Een onderneming die Lisa nu op een grotere en risicovollere schaal voortzet, weliswaar op een zeer gedreven manier. Je maakt mee hoe Lisa samen met Peter als assistent het bewustzijn van haar patiënten bezoekt, en ze hen op deze manier therapeutisch probeert te behandelen.
Door de technisch ingewikkelde uitleg zit er niet zo veel vaart in het eerste deel. Daardoor is het ook moeilijk in het verhaal te komen en wordt er afstand gecreëerd met de lezer. De personages blijven nogal oppervlakkig en worden niet zo goed uitgewerkt. Hun huidige leven en relaties zijn maar van weinig tel, omdat het de jeugdtrauma’s zijn die ieder getekend en tot dit punt gedreven hebben. De auteur heeft oog voor detail en schrijft op een beeldende manier zonder daarom veel beeldspraak te gebruiken, wel vaker een kenmerk van romans uit het noorden. Zijn zinnen lopen goed, en de dialogen zijn snedig, maar niet staccato.
‘”Dat heb ik iemand ergens zien doen,” zei ze, “ik heb iemand zo met de vinger zien wijzen, van binnenuit. Ik liep er stage, ik was er maar een week, de naam weet ik niet meer, ze noemen het de Kliniek aan het Einde van de Weg. Die ligt ten zuiden van Århus, aan het water; en valt onder het Academisch Ziekenhuis. Ik heb het telefoonnummer bewaard.” Iets aan de manier waarop ze het zei maakte dat ik wist dat dit lotsbepalend was.’
Het geheel komt nogal bizar en weinig overtuigend van de wetenschappelijke grond over. Sommige dingen lijken best abstract, en blijven het ook. Maar als lezers hun reserves opzij weten te zetten, zullen de pogingen om andermans bewustzijn te betreden misschien wel concreter en boeiender worden en wie weet ethische vragen oproepen, wat duidelijk de bedoeling van Høeg is. Voor anderen zal dit boek eerder saai, irriterend en soms zelfs onnodig gruwelijk overkomen, met te veel pseudowetenschappelijke platitudes. Dit boek komt zeker niet boven het maaiveld uit.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Nathalie B1
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
