Eyeopener over de Riffijnse en de Marokkaanse geschiedenis
Sietske de Boer, Arabist, schrijver en journalist, werkte van 2000 tot 2012 in Marokko, waarvan de laatste zes jaar in Al Hoceima. Ze schreef al verschillende boeken over de Rif, het gebied waar 90% van de Marokkaanse Nederlanders en een aanzienlijk deel van de Marokkaanse Belgen vandaan komt. Dit jaar kwam Het verdriet van de Rif. Kroniek van een langverwachte opstand van haar uit. Hierin beschrijft ze niet alleen het ontstaan van de Riffijnse verzetsbeweging, maar neemt ze ook een lange aanloop en doet ze een groot deel van de 20e-eeuwse geschiedenis van het Rif-gebied en Marokko uit de doeken.
Buiten de Riffijnse of Marokkaanse gemeenschap zal deze bloedige geschiedenis weinig bekend zijn bij het brede publiek in de Lage Landen. De huidige vreedzame verzetsbeweging, de ‘Hirak’, ontstond toen visverkoper Mohsin Fikri in 2016 in Al Hoceima door een vuilniswagen werd geplet –op het moment dat hij zijn lading illegaal gevangen vis probeerde te redden, die door de politie in beslag was genomen.
Het verzet is nog steeds aanwezig in deze gemeenschap, hoewel ze hardhandig de kop werd ingedrukt door de Marokkaanse autoriteiten; door talrijke kopstukken en activisten van de beweging jarenlange gevangenisstraffen op te leggen. Nasser Zefzafi is de alom erkende leider van de Hirak-beweging en kreeg samen met andere belangrijke leden gevangenisstraffen van 10 tot 20 jaar opgelegd. Ook de Marokkaanse migranten uit dit gebied, die zich nu in Nederland, België, Frankrijk en Spanje bevinden, volgen het nieuws hierover op de voet. Hoe zij bij het verzet betrokken zijn, wordt ook in Het verdriet van de Rif uitgelicht.
Het jarenlange verzet van de Riffijnen ten aanzien van de Marokkaanse staat grijpt terug naar de kloof die tussen deze twee gebieden is ontstaan vanaf de Marokkaanse onafhankelijkheid in de jaren 50 van de vorige eeuw. Maar De Boer gaat terug tot in 1900, toen de Rif werd gekoloniseerd en bezet door de Spaanse staat, en de rest van Marokko onder Frans gezag stond. De Boer behandelt de harde strijd van de troepen (onder leiding van de nog steeds met heldenstatus bekleedde sterke man Mohamed Abdelkrim el-Khattabi) tegen de Spaanse bezetter en het kortstondige bestaan van de Rif-Republiek (1921-1925).
Tijdens die oorlog zette de Spaanse bezetter massaal gifgasbombardementen in, waarvoor men het gifgas van Duitsland aankocht. En dat drama is ook nu nog niet afgesloten, want een serieus proces heeft daar nooit over plaatsgehad. Ook nu nog kunnen Riffijnen door die massale bombardementen kanker krijgen, die ze door de Marokkaanse desinvestering in de gezondheidszorg in het gebied nog steeds niet goed kunnen behandelen.
De Boer opent een groot blik aan redenen waarom de regio is achtergebleven en hoe de Rif geleden heeft onder de kolonisering; de latere repressie en de jaren van lood onder de voormalige Marokkaanse koning Hassan II; de jarenlange corruptie en de achterstelling van de regio. Confronterend in het boek is dat Europese mogendheden lang hebben weggekeken van het schenden van de mensenrechten en folteren van politieke tegenstanders onder het regime van Hassan II.
De Boer opent de ogen van de lezer, maar doet dit wel in een wat springerige stijl. Ze verlegt regelmatig de aandacht van één tijdslijn naar stukken met een andere inspringing, die over een bepaalde persoon, feit of gebeurtenis handelen, en zaken in haar belangrijkste narratief zo moeten uitdiepen. Dit sticht af en toe verwarring, daarom was het zeker interessant geweest om als aparte bijlage een tijdslijn in het boek op te nemen met de belangrijkste data, personen en gebeurtenissen (en/of een index met lemma’s die gemakkelijk op te zoeken zijn). Met enkele simpele ingrepen had dit de helderheid van haar boek enigszins bevorderd. Dat neemt niet weg dat de thematiek klaar en duidelijk overkomt, en dat De Boer een uitstekende journalist en schrijfster is.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
