Een feitelijke weergave van een mooi liefdesverhaal

Annejet van der Zijl (Nederland, 1962) schreef dit jaar het boekenweekgeschenk. Zij is gekend voor haar historische verhalen die ze terug tot leven brengt.

In Leon & Juliette volgt ze Leon Herckenrath, een jonge Nederlander met een ondernemende geest die vertrekt in het jaar 1818 vanuit de haven Rotterdam naar Charleston, South Carolina, om er te gaan ondernemen en er zijn leven op te bouwen. Charleston is een stad gebouwd op slaven, rijst en katoen, het hart van het Oude Zuiden.* In de zeventiende eeuw was Charleston de grootste haven van de Verenigde Staten en de vierde stad van het land. Slaven, rijst en katoen maakten de stad immens rijk en de arrogante elite van Charleston leefde er goed van. In dit boek wordt het elegante beeld geëvoqueerd van de aristocratische nieuwe rijken die katoen- en rijstplantages runden of in de handel van deze producten stapten met het oude Europese continent, maar waarachter de duistere wrede waarheid van de slavernij werd verborgen. Op Fort Sumter in de haven van Charleston werden door de noordelijke staten die de slavernij volledig wilden afschaffen de eerste schoten in de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865) gericht.

In 1818 maakt Leon kennis met deze stad. Als lid van een niet onvermogende klasse uit Nederland dat er economisch in die tijd erg op achteruitging, nam hij de kansen om handel te drijven met beide handen aan en ging hij zelfs deel uitmaken van de elite van die stad. Ook al had hij niets op met de harde reputatie van de stad waar het systeem van de slavernij werd uitgevonden en uitgebuit op de meest verschrikkelijke wijze en de scherpste restricties om de groeiende tegenstand van de abolitionisten uit het noorden tegen te gaan, ging hij er toch deel van uitmaken. Toen Leon aankwam bij zijn gastheer die hem tijdens de eerste tijd van zijn verblijf onderdak bood, werd hij ziek en werd hij verzorgd door een zachtaardige slavin van de gastheer waar hij onmiddellijk een grote liefde voor voelde: Juliette. Hij kocht Juliette als slavin, maar kocht haar eigenlijk vrij zonder dat de goegemeente dit wist, en ze startten in het geniep samen een groot gezin.

Van der Zijl springt vooral tussen het leven van Leon en de geschiedenis van de stad Charlotte, wat deze non-fictienovelle tot een boeiend verhaal maakt. Juliette wordt minder gevolgd, hoogstwaarschijnlijk omdat er ook minder over haar bekend was, want dit verhaal is grotendeels waargebeurd. De feitelijke weergave van het verhaal maakt het echter dubbelzinnig wat juist de echte feiten zijn en wat er eventueel aangevuld is. Ook prikkelt de schrijfstijl zowel als het perspectief minder de verbeelding dan een louter fictief verhaal. Daartegenover krijg je de sterke verwevenheid van de historische context in het verhaal, wat het wel boeiend maakt en een groot pluspunt is. Je leert de achtergronden van de personages beter kennen, ook al levert het nog geen echte inleving op omdat deze eerder van buitenaf dan van binnenuit gevolgd worden. Het boek vormt in feite een beetje een kruising tussen een novelle en een non-fictieverhaal. Als het leerrijke het uit deze novelle voor je haalt, is dit echter een uitstekend boekenweekgeschenk. Dat Amazon Publishing de rechten van dit boek heeft gekocht, is geen wonder door de innige Nederlands-Amerikaanse relaties uit dit boek.

(*) Ook een aspect in het uitstekende non-fictieboek Katoen van Sam Beckert