Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Sfeervolle melancholische roman over een rechtschapen eerlijk man die zich niet kan verloochenen

Nathalie B1 22 augustus 2020
Schrijver Jan Vantoortelboom (Torhout, 1975) woont al even in Zeeuws-Vlaanderen. Het boek waarmee hij doorbrak, Meester Mitraillette uit 2013, speelt zich af in het dorp waar de auteur zijn jeugd heeft doorgebracht: Elverdinge.

In de proloog maken we kennis met David, een jongeman, die vlak na de Eerste Wereldoorlog voor een executiepeloton in de loop van een geweer zijn leven aan hem ziet passeren. In de volgende hoofdstukken leren we hem dan kennen in verschillende tijdsvakken, als kind én als pas afgestudeerde jongeman uit het Gentse die in een West-Vlaams katholiek dorp gaat lesgeven aan een aantal opgeschoten jongens. Hij heeft een harde maar best onbezorgde jeugd achter de rug en heeft veel moeten meehelpen thuis en voor zijn jongere broertje moeten zorgen. Zijn jongere broertje Henri had de bijnaam Rattekop. Je weet al snel dat Rattekop gestorven is, waarvoor hij zich schuldig voelt, en dat speelt mee als reden voor de afstand die hij nu neemt van zijn ouders.

Naarmate de roman vordert, kom je meer te weten over de omstandigheden van de dood van zijn broertje. Zijn jeugd leer je kennen in flashbacks, die meer spanning en ritme brengen in het boek. Ook zijn leven naar aanloop van de oorlog en tijdens de oorlog leer je beter kennen. Tijdens zijn jaren als leraar heeft hij een nauwe band met de jongen Marcus uit zijn klas, en gaat hij ook heel wat voelen voor diens moeder. De relaties met Marcus en zijn familie zijn belangrijk en komen later onder druk te staan. De vader van Marcus is de eigenaar van zijn huisje, en deze geeft gestalte aan de kwade vaderfiguur. Het is een beetje een cliché geworden in verhalen die zich in deze tijd afspelen maar uiteraard ook dikwijls gebaseerd op de realiteit.

David komt eigenlijk uit een buurgemeente van Gent waar hij niet doordrongen werd van het geloof en heeft zijn opleiding tot leraar aan de toen door de katholieken verguisde Rijksuniversiteit Gent genoten. Als hij begrijpt hoe katholiek Elverdinge is, vraagt hij zich af hoe zijn vader hier in godsnaam (pun intended) een baan voor hem heeft gevonden. Hij kan zijn overtuiging dat hij niet in een alwetende god gelooft, moeilijk van zich afzetten en vertelt zijn leerlingen dan ook wat geloof voor hem betekent, en dit brengt hem in de problemen met de pastoor en in de parochie natuurlijk. Davids opstand tegen de vorige koning Leopold II vanwege het gevoerde geweld en het misdadige regime in de toenmalige Belgische kolonie Kongo, dat toen blijkbaar ook net in alle kranten stond, samen met zijn leerlingen, maakte de pastoor die hen er op betrapte bovendien ook nog eens woedend. David doet steeds zo goed mogelijk zijn best maar kan zichzelf niet verloochenen, en past jammer genoeg niet echt in de omgeving waarin hij is terechtgekomen. Tegenslagen en zijn leven overkomen hem, en hij probeert ondertussen zijn richting niet te verliezen.

De Vlaamse taal die wordt gebruikt in dit boek, is weer smakelijk voor niet-Vlamingen onder ons en doorspekt met West-Vlaams dialect. Toch is het voor mij minder opvallend dan in een aantal andere romans die ik al las (zoals in Kerkhofblommenstraat of Woesten bv) op de een of andere manier, en springt dit er voor mij niet bovenuit. Maar er is een ouderwetsheid in de taal verweven waardoor je het boek wel in de tijd kan situeren waarin het zich afspeelt. Ook een aantal metaforen spelen een belangrijke rol doorheen het boek. Het boek is erg beeldend beschreven. De auteur laat zijn verhaal spreken en schrijft suggestief, je ziet geen emoties uitgeschreven staan. Dat vind ik krachtig, je moet het uit het verhaal en uit de zinnen zelf halen als lezer.

Doordat je de situatie waarin David zich bevindt vanaf het begin kent, kan het verhaal je nog wel bekoren maar loopt het niet af op een verrassing uiteraard. Dat nam de spanning en de punch van het verhaal wel wat weg, een gevoel dat mij doorheen het boek jammer genoeg is bijgebleven. Het is wel een gevoelig en een sfeervol zelfs melancholisch boek. Ook was het einde wat te plots, en kwam dat niet zo goed binnen. Hoewel het best een aangrijpend verhaal is, overtuigde het me niet helemaal.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Nathalie B1

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.