Schrijnend maar niet zo gebalanceerd verhaal

De Nederlandse schrijfster Mirthe van Doornik (1982) debuteerde met de roman Moeders van anderen in 2018, het derde boek dat werd genomineerd voor de ANV-debuutprijs van 2019 en het laatste dat ik van het rijtje las.

In Moeders van anderen leren we twee zussen kennen, Kine en Nico die opgroeien bij een aan alcohol verslaafde moeder, en die niet veel op heeft met wat de maatschappij van haar denkt. Ze is gescheiden van hun vader die ze bezoeken in het weekend. Afwisselend komen Kine en Nico aan het woord, en leren we hun wereld via hun perspectief kennen. Kine, de jongste, komt eerst aan het woord waarin ze het appartement schetst waar ze samen wonen. Het stof en het vet druipen er van de muren af en het is overduidelijk dat de dochters aan hun lot worden overgelaten.

Ook hun vader kijkt amper naar hen om en krijgt een nieuwe vriendin met een nieuw gezin erbij. De oudste, Nico, probeert voor haar jongste zusje te zorgen en verantwoordelijk te zijn voor hun gezin. In de eerste stukken vraag je je soms ook af of de taal die wordt gebezigd, wel bij een 11-of 14 jarige horen. Ze beschrijven beiden hoe het is om een moeder te hebben, die verschillende moeders is: de dronken moeder, de schuldige moeder, de zinzoekende hippie, de emotionele berouwvolle, …

Tussen de hoofdstukken waarin Kine en Nico het woord nemen, komt er steeds meer tijd te zitten. Het verhaal beschrijft een periode van 17 jaar: van 1997 tot 2014. Verschillende evoluties uit het nieuws uit die tijd passeren de revue. Beiden voel zich op hun eigen manier eenzaam, Nico nog meer dan Kine, die het makkelijker heeft om te communiceren en contact te zoeken met andere mensen. Ook omdat haar verantwoordelijkheden op haar drukken en ze geen van beiden hun moeder (al) helemaal willen laten vallen. Terwijl Nico eerst de sterkste lijkt, blijkt later Kine gemakkelijker maar toch met vallen en opstaan een eigen leven te kunnen leiden. Nico blijkt met een aantal fobieën door haar traumatische jeugd te blijven zitten.

Ik ervaar het boek nogal als een kabbelend beekje, de dagelijkse routine wordt beschreven waarin wel de situatie duidelijk schrijnend is, maar zonder zaken die inslaan als een bom. De epiloog heeft dat weer wel als er terug naar het verleden wordt gegrepen en er een uitstap naar Disneyland Parijs wordt beschreven. Er zijn hier en daar wat mankementen, en dan weer is het soms wat te veel van het goede. Dit boek zou wel eens met een 50-tal pagina’s minder hebben gekund en aan scherpte en rauwheid gewonnen kunnen hebben met meer weldoordachte keuzes.