Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Eerste proeve van meesterlijke stijl Elsschot

Nathalie B1 16 november 2018

Willem Elsschot schreef zijn eerste roman die zich afspeelt in een verlopen familiepension in Parijs, toen hij in Rotterdam woonde van 1908 tot en met 1911. Willem Elsschot zou zelf gezegd hebben dat hij dit boek was gaan schrijven vanwege 'een 45- jarige juffrouw Van der Tak', een collega van hem bij de Schiedamse werf Gusto, aan wie hij het dan ook opdraagt: “Ze wilde altijd dat ik de verhalen die ik vertelde, onder andere over het familiepension in Parijs waar ik gewoond had, opschreef. Ik sprak nog Vlaams, weet u; en dat vermaakte haar.” Afgestudeerd in de Handelswetenschappen vertrok Elsschot na enkele korte betrekkingen in zijn geboortestad naar Parijs om te gaan werken bij een Zuid-Amerikaanse zakenman, en verbleef er gedurende die tijd zelf in een pension in de rue d'Armaillé in het Quartier des Ternes, waar hij de inspiratie voor Villa des Roses gehaald heeft.

Elsschot zou Elsschot niet zijn als zijn unieke stijl al niet spreekt uit dit eerste boek en hij feiten uit zijn eigen leven verweeft met meerdere fictieve elementen. In deze debuutroman voert hij meer personages op dan in eender welk van zijn latere werken. Mevrouw en de heer Brulot zijn de gewiekste pensionuitbaters die zoveel mogelijk uit hun zaak wensen uit te halen. Daarnaast schetst de auteur treffend en scherp vanaf het begin de personages die in het pension wonen, die uit alle lagen van de bevolking komen. Zo weet je onmiddellijk wat de achtergrond is van de simpele doch niet onschuldige mevrouw Gendron, de als een typische Viking beschreven Noorse gast Aasgaard, de drie Hongaarse dames waarover subtiele hints vallen over hun bezigheden, de immer naar geld zoekende zakenman Martin en de zorgelijke architect Brizard. Het hoofdmotief is de relatie tussen de nieuw aangekomen meid Louise en de Duitse wat dandyachtige gast Richard Grünewald, die van meerdere walletjes wil mee-eten. Maar ook de andere personages laten zich niet onbetuigd. De Brulots bedriegen hun gasten net als zij ook bedrogen worden.

Villa des Roses is een prachtig verhaal geworden over thema’s als eigenwaan, eigenbelang, wraak en schone schijn. Velen willen zoveel mogelijk voor zichzelf uit hun situatie halen, en grijpen maar mee wat er te krijgen valt. Hoewel Elsschot deze menselijke kanten scherp aan de kaak stelt, zal hij ook in dit boek door zijn typische ironische humor het gedrag van zijn personages relativeren en tegelijkertijd liefdevol benaderen. Het is alsof de verteller er in dit boek middenin staat, ook al komt hij als personage zelf niet aan bod. Alleswetend is hij dan weer wel, en zo sleept hij de lezer ongenadig mee in de affaire tussen Louise en Grünewald die onvermijdelijk slecht moet aflopen, en tevens in de levens van de andere pensiongasten in deze knappe debuutroman.

Erik Rinckhout beschouwt dit debuutwerk van Elsschot in zijn nawoord bij dit boek als een meesterwerk, maar welk boek van Elsschot is dat volgens deze Elsschot-kenner en grote liefhebber niet? Opnieuw is het nawoord in deze nieuwe uitgave van Polis een verhelderend betoog om het boek in kwestie in zijn tijd, te zien en de vernieuwde, moderne taal van Willem Elsschot te appreciëren op zijn waarde, ook vandaag nog.

Een vriend en collega van Elsschot, de Nederlandse auteur Jan Greshoff, verwoordde dit als volgt: 'Zelden trof een Nederlandsch boek mij zoo direct en zoo diep, omdat het anders was dan alle andere Nederlandsche boeken, welke ik gelezen heb.'

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Nathalie B1

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.