Historische figuren worden van vlees en bloed, het eerste deel van een boeiende zomertrilogie...

Het eerste deel van de Thomas Cromwell-trilogie van Hilary Mantel werd een bestseller in het VK in 2009 en werd beroemd en veelgeprezen. Het boek sleepte de bekende Man Booker Prize in de wacht, net als het tweede deel Het boek Henry (orig: Bring up the bodies) in 2012. In mei 2020 komt het langverwachte derde deel op de Nederlandstalige boekenmarkt, vrij snel nadat de originele Engelse versie in maart was gelanceerd: De spiegel en het licht (orig: The mirror and the light). De vertaalster, Ine Willems, heeft zeker veel moeite gedaan om dit boek in helder Nederlands om te zetten.

Het verhaal van de rechterhand van de Engelse koning die zes vrouwen had, Hendrik (Henry) VIII, biedt veel vertelstof uiteraard. Het eerste deel, Wolf Hall, bestrijkt de jaren 1500 tot 1535 en beschrijft de snelle groei van de macht van Thomas Cromwell aan het hof van Hendrik VIII van Engeland, tot aan de terechtstelling van Thomas More. Cromwell wordt uiteindelijk een van Hendriks belangrijkste ministers. De koning, de adel en de clerus hebben heel veel macht in die tijd. Cromwell zal tegenover de nog beroemdere Thomas More komen te staan, More de principiële 'pilarenbijter', en hij als pragmaticus die alles doet om zijn koning te behagen en zo zijn eigen positie telkens te versterken.

De zestiende-eeuwse historische figuur Thomas Cromwell was als belangrijkste adviseur van de Engelse koning Hendrik VIII een van de meest gehate mannen van zijn tijd, en toch slaagt Mantel erin om Cromwell als een aimabele gezinsman te portretteren die zowel slechte als goede kanten heeft, en zelfs oog heeft voor de minderbedeelden in zijn omgeving.

Je leert Cromwell kort kennen als jongetje dat in ellendige omstandigheden als zoon van een smid is opgegroeid. Je komt te weten dat hij tijdens zijn jaren als adolescent door Europa heeft gereisd en zich daar uit de slag heeft leren trekken, in aanraking kwam met de Europese culturen en talen, onder de wapens ging voor een buitenlands leger, stoffenexpert en succesvol zakenhandelaar werd, door o.a. een tijd in Antwerpen te hebben vertoefd toen deze stad haar gouden eeuw beleefde. Hoewel deze levensfase van Cromwell in het boek niet aan bod komt en je hem pas opnieuw terug tegenkomt bij zijn terugkeer in Engeland, wordt hier af en toe wel naar verwezen. In Engeland aangekomen zal hij heel snel uitgroeien tot de rechterhand van koning Hendrik VIII door zijn grote intellect en vernuft.

Hilary Mantel heeft zijn verhaal alvast in dit eerste deel tot een uiterst boeiende geromantiseerde en fictieve biografie gekneed. Men weze wel gewaarschuwd voor ten eerste het hoge aantal personages waarnaar soms met verschillende namen wordt verwezen, zowel hun eigennaam als hun titel bijvoorbeeld. En ten tweede het perspectief van de 'bodycam' op de schouder van Cromwell. Ook heet de ene helft van de personages Thomas, en de andere helft Mary. Of toch ongeveer... Het is daardoor soms moeilijk om te weten rond welke persoon een stuk tekst gaat, en moet er weleens teruggebladerd worden in deze vuistdikke roman om te weten over welke 'hij' het nu weer gaat. De Engelse geschiedenis wordt eigenlijk voor een stuk als gekend beschouwd door de lezers. Gelukkig zijn er onder andere enkele stambomen toegevoegd als annex aan het boek.

De schrijfstijl van Mantel is sterk en intelligent en getuigt van een prachtig taalgebruik, maar vraagt wel de volledige aandacht vanwege de bovenstaande punten. Ze brengt ook de typische Britse humor in stelling en brengt de historische figuren die ze opvoert, helemaal tot leven. Mantel schrijft erg zintuiglijk, en neemt de lezer mee aan de hand in de straten en de steegjes van Londen, evenals door de paleisgangen en de hoven van heel wat adellijken uit die tijd. Door de ogen van Cromwell heeft ze het over geuren en kleuren, en bv. ook hoe de vele stoffen aanvoelen die Cromwell in detail beschrijft.

Alle drie de delen uit deze trilogie zijn kleppers, met Wolf Hall als middelmaat voorafgaand aan het kortere Het boek Henry en met als laatste deel De spiegel en het licht dat bijna dubbel zo dik is als Wolf Hall. Zo raak je je zomervakantie wel uitgelezen!