Het einde is in zicht …

Met ‘Hellenacht’ wordt de Zusterklokken-serie van de Noorse schrijver Lars Mytting afgerond. Voor deze gelegenheid zijn alle boeken in een nieuw jasje gestoken. De prettige vertaling is wederom van Paula Stevens.

Heel verrassend begint het boek met een prequel. Het beschrijft het leven van de twee aan elkaar verbonden zussen, die geboren waren aan het eind van de zestiende eeuw. In die tijd wist men geen raad met deze ‘monsters’. Was mismaaktheid een duivelsteken of een teken van God? Dominee Krafft gaat de strijd aan met de autoriteiten en verzet zich hevig tegen de heersende hardheid.
Deze introductie zorgt ervoor dat nieuwe lezers gelijk in het diepe worden gegooid. Alle elementen uit de voorgaande boeken komen aan de orde: de Zusterklokken, het Zustertapijt en de Skråpånatta - de dag des oordeels. Ondanks de aankondiging dat deel drie los goed leesbaar is, blijkt kennis van de voorgaande boeken toch een meerwaarde te geven.
Achter in het boek staat wel een uitgebreid overzicht met namen uit alle boeken. ‘Zij die leefden en zij die leven’ staat in de koptekst. Er is geen chronologische of alfabetische volgorde, wat verwarrend kan zijn.

Een van de belangrijkste thema’s uit het boek is de Skråpånatta, de dag des oordeels. Alles in het boek werkt toe naar dit punt. Het zustertapijt, het mooiste tapijt dat de zussen met hun vier armen hebben geweven, verbeeldt deze Skråpånatta. Dominee Kai Schweigaard ziet zijn einde in een hoekje afgebeeld. Het bezorgt hem angst; tegelijkertijd vindt hij ook dat hij straf verdient omdat hij indertijd de staafkerk verkocht heeft aan de Duitsers en mede verantwoordelijk is voor de scheiding van de zusterklokken.

Dan wordt Noorwegen door de Duitsers bezet: ‘Invasies beginnen in maanloze nachten. Als de aarde alleen is. Nachten voorafgaand aan dagen waar niemand veel van verwacht’ (blz.215).
Naast strategische waarde heeft Duitsland ook interesse vanwege verwantschap tussen de Noorse en Germaanse voorvaderen. Ze zijn ‘Brudervolk’ en om het cultureel erfgoed veilig te stellen moet de ontbrekende zusterklok worden overgebracht naar Dresden. Zo strijken de nazi’s ook neer in Butangen.

Lars Mytting weet de spanning van de Tweede Wereldoorlog goed weer te geven. Verzet, verraad en bombardementen worden haast filmisch beschreven. Dat is ook de grote kracht van dit boek.
Daarnaast zijn er ook prachtige zinnen te ontdekken:
- Niemand kon zo goed de weg in het donker vinden als Esther (de blinde zus van Astrid) …‘want duisternis is onzichtbaar voor wie erin leeft. (blz.47)
- Kai besefte dat zijn tijd ten einde liep (blz.123): De Dood zat op het stoepje van de voorraadschuur pruimtabak te kauwen en liet zich niet wegjagen..
- … waar mensen bij elkaar zijn, is degene die alleen is op zijn allereenzaamst. (blz. 176)

Hellenacht is een meeslepende roman. Maar hier en daar zijn wel wat ongeloofwaardige gebeurtenissen en sommige personages zijn niet goed uitgewerkt. Desondanks heb ik het boek met plezier gelezen!