Hoe ideologie de wetenschap verwoest
Wie Louise Fresco googelt, stuit op een haast eindeloos CV. Begonnen als wetenschapper met veldwerk rond plantenteelt en bodemkunde in meer dan 60 landen buiten Europa en Noord-Amerika, is ze nu voorzitter van de Raad van Bestuur bij Universiteit Wageningen. De lijst met haar nevenfuncties is net zo imponerend als haar lijst gepubliceerde boeken. Dit is haar nieuwste, en het is indrukwekkend.
Als je zonder voorkennis begint te lezen duurt het een tijdje voor je beseft welke wereld je bent ingestapt. We beginnen in het (Botanisch) Instituut in Leningrad, waar de directeur Nikolaj Ivanovitsj Vasilav een bevlogen wetenschapper is, maar ook een avonturier. Zijn eerste reis door de Pamir blijft hem altijd bij. Een reis in een gebied tussen Turkestan, India en het emiraat van Boechara, ook bekend als de ‘Voetheuvels van de Dood’, naar de reizigers die er nimmer van terugkeerden. Nikolaj wel, hij leeft op bij het doorkruisen van het ongerepte land, het vinden van soorten rogge, gerst, planten die deze droogte en kou kunnen weerstaan en snel rijp worden. Zulke planten heeft hij nodig voor het noordelijke en centrale deel van Rusland, om hongersnood te bestrijden.
Maar Vasilov dient ook zijn taken in het Instituut te vervullen: administratie, vergaderingen, discussies, medewerkers aansturen. Toch weet hij in de loop der jaren een ongekende collectie van zeldzame zaden aan te leggen. Zo zeldzaam dat zelfs als de Duitsers in WOII Leningrad uithongeren, niemand de Collectie gebruikt voor voedsel. Hij bouwt aan zijn droom: zaden kruisen en gewassen kweken die genoeg voedsel opleveren voor heel Rusland.
De wereldgeschiedenis zit hem daarbij ernstig in de weg. Het communisme rukt namelijk op en hij moet dulden dat zijn Instituut langzaam overgenomen wordt door andersdenkenden. De nieuwe machthebbers, met name een Stalinist genaamd Lysenko, geloven niet in de wetenschappelijke manier van zaden veredelen en zo in de loop van jaren resistentie opbouwen tegen kou en droogte. Dat kan eenvoudiger en vooral heel veel korter, weet Lysenko zeker. Vasilavs gezag wordt ondermijnd. Een hardhandige wisseling van de macht begint.
Louise Fresco levert een prachtprestatie. Ze bouwt het boek vakkundig op, beginnend bij de goede jaren van Vasilav en de successen die hij boekt. Listig zet ze al wel bovenin de hoofdstukken de tekst van – blijkt later – de verhoren die Vasilav later moest ondergaan. Dat wekt prima de doorleeslust op.
Fresco’s passie sluit bij deze geschiedenis naadloos als een handschoen aan. Dit verhaal laat zo duidelijk de verschillen zien tussen ‘echte’ en ‘pseudo’-wetenschap, dat het hieronder aangehaalde citaat uit het boek eigenlijk overbodig is. Het is commentaar van een echte wetenschapper op het mistige gedachtegoed van De Man van Staal:
'Wat valt er nog te zeggen als de ideologie zegeviert over de wetenschap? Als de wens niet alleen de vader van de gedachte is, maar leidt tot bevel en totale blindheid voor de gevolgen? Iedere plantkundige weet dat er in het Noord-Siberisch laagland geen bossen voorkomen… Het idee om juist daar een miljoen bomen te planten is zo absurd dat het enige tijd kost voor hij begrijpt waarop dit bevel gestoeld is. Stalin is niet tegen wetenschap, integendeel. Hij leest, naar men zegt, uitsluitend wetenschappelijke boeken … Maar hij houdt slechts van wetenschap die zijn ideeën schraagt. De staatsideologie moet zijn wil opleggen aan de natuur, nooit omgekeerd. De natuur moet net als de mensen worden onderworpen en daarom worden er bomen geplant in Siberië.'
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Nico
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
