Bloeddorstige ambitie

Wie Uber zegt, zegt taxi. Of beter: het einde van de taxi. Door een uitgekiende strategie zette Uber in relatief korte tijd de wereldwijde taximarkt op zijn kop. Een nette strategie was dat bepaald niet – Ubers CEO Travis Kalanick zocht de mazen van de wet op en schoof zijn geesteskind kwaadschiks tussen de bestaande regelgeving en afspraken. Hij blies de vervoersmarkt van binnenuit op.  

Auteur Mike Isaac is technologiejournalist voor The New York Times. Hij schrijft al meer dan tien jaar over Uber, Facebook en andere bedrijven in Silicon Valley, en stelde het verhaal over Uber te boek. Isaac is goed geïnformeerd en brengt uitstekend leesbaar een tsunami aan informatie boven water.  

Die info is vrij ontluisterend. Het zonnige Silicon Valley draait om jonge hipsters, startups, innovatieve bedrijven, revolutionaire technologie – maar niet om de wereld te verbeteren. Alle activiteiten zijn manieren om één doel te bereiken: geld vermeerderen. Liefst snel en veel. Op de achtergrond hoor je de echo van Gordon Gekko uit de film Wall Street: ‘Greed is good.’  

'Durfkapitalisme is niet zozeer een vak als wel een vechtpartij. Als het een sport was, zou het rugby zonder gebitsbeschermers zijn. Er gelden geen echte regels, behalve dat de spelers alles moeten doen wat nodig is om tot een deal te komen….  

Het is de taak van een durfkapitalist om ter zake te komen en de startups te vinden die groot rendement opleveren voor de pensioenfondsen, donaties, familievermogensbeheerders, zelfs voor andere rijke mensen die hun geld geïnvesteerd hebben als commanditaire vennoten in het durfkapitaalbedrijf.  

De levensduur van een durfkapitaalfonds is over het algemeen tien jaar, en aan het eind daarvan verwachten die commanditaire vennoten een rendement van minstens 20 tot 30 procent van hun oorspronkelijke investering.'

Deze sterk competitieve omgeving past Travis Kalanick als een handschoen als hij zijn weg naar de top begint. Op school is hij een buitenbeentje, hij wordt gepest omdat hij niet de juiste kleren draagt en zich niet op de juiste manier gedraagt. Als Kalanick dat pesten moe is, vecht hij terug. Hij gaat zich anders kleden en slaat letterlijk van zich af. Een vriend beschrijft hem als een pitbull die zijn hele leven lang door zijn eigenaren wordt geschopt. Hoe verslagen Kalanick ook was, nooit, maar dan ook nooit gaf hij op.  

De oprichter van Uber had meer talenten: hij was een goede verkoper, slim, goed met technologie en, niet onbelangrijk: hij wilde winnen. Ten koste van alles. Het starten van een bedrijfje was hem niet wezensvreemd. Zo rolde hij de start-up business in en van het een kwam het ander, tot hij op de goudmijn Uber stuitte. Daar kon hij zijn volledige energie in kwijt. Dat ging een tijdlang goed; zoals de geschiedenis laat zien bracht hij Uber tot grote hoogten. Tot het mis ging.  

De modderige details van Kalanicks opkomst en ondergang haalt journalist Mike Isaac meedogenloos boven water. Het is een even boeiend als onvoorstelbaar verhaal, in zulk helder proza verteld dat het aanvoelt alsof je zelf tussen de techboys en geldhaaien staat, met bovendien de huiveringwekkende garantie dat dit werkelijk gebeurd is.