Hoe verwerk je het afscheid van een kind?
Het citaat van Marguerite Duras waar dit boek mee begint, verwoordt het goed:
'Het huis, dat is het gezinshuis, dat dient om er de kinderen en de mannen in op te bergen, om ze op een voor hen geschikte plek te houden, om te voorkomen dat ze ontsporen, hen af te leiden van hun oeroude neiging om het avontuur te zoeken, ervandoor te gaan.'
Philippe Besson verwoordt de rest van het boek zo mogelijk nog beter. Hij maakt zijn reputatie als ervaren, succesvolle Franse schrijver waar. Hij schreef meer dan 20 boeken, maakte daarnaast scenario’s, was literatuurcriticus op tv en schreef voor een Franse krant. Nadat zijn eerste twee boeken goed verkochten, nam hij het besluit fulltime schrijver te worden. Met dit verhaal schildert Besson haast impressionistisch een emotionele periode in het leven van een doorsnee gezin. Vertaler Martine Woudt zet het Frans net zo bekwaam om in modern, plezierig leesbaar Nederlands.
Het laatste kind gaat het huis verlaten: Theo gaat op zichzelf wonen. Dat zat er natuurlijk wel, ooit, aan te komen, maar nu het daadwerkelijk gebeurt realiseren de ouders zich dat ze nu alleen met z’n tweeën overblijven. Dat besef komt hard aan. De eerste scène kan zo verfilmd worden: Anne-Marie roostert wat sneetjes brood en laat de koffie doorlopen, terwijl haar man Patrick onder de douche staat. Als ze zich omdraait, staat zoon Theo er. In korte broek, wilde haren, slaaphemd. Onmiddellijk overvallen haar herinneringen aan alle voorgaande ochtenden met haar zoon: dat hij naar school moest, uit kon slapen, de ochtenden met het licht aan, dat hij ziek was of met een ochtendhumeur. Dat is vanaf vandaag voorbij.
De gemengde emoties die het afscheid bij de ouders teweegbrengt komen in korte, verwarde zinnen, als een impressionistisch schilderij, aan de oppervlakte. De vader kan slecht met die emoties omgaan maar stopt ze weg. De moeder heeft het zwaarder: in haar chaotische hoofd cirkelen zorgen en myriaden problemen waar de arme jongen mee te maken krijgt – wat weet hij nou van wonen op zichzelf, in een vreemde stad nota bene, en eet hij wel goed? In een prachtige associatieve stijl, een ‘stream of conciousness’, laat Besson die constante stroom bij mama neerdwarrelende gedachten over zorgen, mogelijke rampen en fatale voorvallen, tot leven komen.
Ook mooi contrasterend beleven we de onverschilligheid van de zoon, die botst met de bezorgde monologue interieurs in het moederbrein. Mama weet het niet meer: wat moet ze nu met haar leven? Papa lijkt het niet te raken, maar na de verhuizing duikt hij toch de garage in en gaat net een beetje te hardhandig aan een metalen ding klussen. Ook hier blijft de taal lucide, licht, maar onderhuids zwaarmoedig.
Besson houdt de regie strak in handen. Op driekwart van het verhaal wordt subtiel, in een paar zinnen, de gemoedstoestand van de overgeblevenen geschetst:
'Ze vraagt: "Heb je hulp nodig?" De vraag is retorisch en alleen uit beleefdheid, want Anne-Marie zou niet weten waarbij ze van enig nut zou kunnen zijn, maar het zijn de dingen die je zegt in goed gezelschap, wanneer je de ander in zijn inspanningen wilt steunen, ook al beschik je niet echt over de benodigde deskundigheid...
Hij zegt: "Ik red me wel, dank je." Het antwoord was voorspelbaar en is een soort Pavlov reactie …
Gewoonlijk zou Anne-Marie geen enkele aandacht aan hun gesprekje schenken, maar nu vraagt ze zich af of hun gezamenlijke leven – onder meer – uit stoplappen en pavlovreacties bestaat.'
Of - en hoe - de echtelieden hieruit komen blijft als een vurig vraagteken hangen boven dit wonderschone, lichtvoetige en tegelijk zwaarhartige juweeltje. Chapeau!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Nico
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
