Het vademecum wandelen
Altijd al alles over wandelen willen weten? Dit boek voldoet aan die behoefte, en meer. Veel meer. Rebecca Solnit noemt het ‘een filosofische geschiedenis van wandelen’ waarin ze de importantie van het lopen belicht. Alle vormen van lopen, in een eindeloos landschap of gewoon wandelen zonder te weten waarnaartoe, of verdwalen in een stad.
Parijs bijvoorbeeld, waar Walter Benjamin (volgens Solnit dé kenner van steden en de kunst van het wandelen daarin) ooit op zoek was naar ‘de flaneur’:
‘Wat een flaneur precies is, is nooit bevredigend gedefinieerd maar te midden van alle varianten van de flaneur, van aartsluilak tot zwijgende dichter, blijft één ding overeind: het beeld van een eenzame man die al observerend door Parijs slentert.’
Tsja. Het is de vraag of dit soort regelmatig opduikende observaties interessant genoeg zijn om in een filosofisch getint boek als dit opgenomen te worden. Uit het oogpunt van volledigheid misschien wel, maar als onmisbare component ter kennisvermeerdering lijken dit soort feitjes overbodig.
Solnit intussen definieert het wandelen eerst op basisniveau, namelijk het ene been voor het andere zetten en jezelf naar voren laten vallen, zodat je lichaamsgewicht van het ene naar het andere been zwiept. Meer dan dat is het niet, lichamelijk gezien. Geestelijk daarentegen is die cyclus van bewegingen juist een uitgelezen kans om al slingerend met benen, armen en romp je gedachten de vrije loop te laten.
Dat laatste is de basisgedachte hier. Vrije uitloop-wezens zijn we, met daardoor geolied werkende hersens. Wandelen voedde de hersens van filosofen als Jean-Jacques Rousseau tot Aristoteles en van de sofisten in Athene tot Plato. Maar ook modernere filosofen zoals John Stuart Mill en Thomas Hobbes verrichtten hun denkwerk tijdens de wandeling, net als Kant, Nietsche, Wittgenstein. In razend tempo komen beroemde namen voorbij (iets minder name-dropping had wel gemogen). Rousseau wordt genoemd als fundamentlegger voor het ideologische bouwwerk waarin het wandelen zelf gekoesterd werd.
Lopen helpt dus de gedachten ordenen, maar wat ís lopen eigenlijk, geschiedkundig gezien? Het antwoord: de oorsprong van het menselijk lopen ontstond in Afrika door evolutie en noodzaak. Die vaardigheid evolueerde bijvoorbeeld naar pelgrimstochten, zoals die naar Santiago de Compostella. Op dat onderwerp gaat Solnit de diepte in:
‘De pelgrimage bewandelt een delicate scheidslijn tussen het spirituele en het materiële... Of misschien verzoent de tocht het spirituele met het materiële want op een pelgrimstocht gaan is hetzelfde als het lichaam en de handelingen een uitdrukking laten zijn van de verlangens en de overtuigingen van de ziel.’
Dit citaat laat zien dat er grondig over het onderwerp wordt nagedacht, en dat die gedachten uitvoerig zijn neergepend. Dat is de kracht én de zwakte van dit boek. Kracht, omdat elke denkbare invalshoek over het wandelen beredeneerd en behandeld wordt. Zwakte, omdat een dusdanige grondigheid een soms taai boek oplevert waar je niet zo snel in bladert. Toch is het aan te raden even door te bijten en te genieten van de goede passages vol eruditie, veelzijdigheid en de talrijke zijpaden die al mijmerend ingeslagen worden in dit lijvige boek.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Nico
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
