Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Het vademecum wandelen

Nico 08 november 2019

Altijd al alles over wandelen willen weten? Dit boek voldoet aan die behoefte, en meer. Veel meer. Rebecca Solnit noemt het ‘een filosofische geschiedenis van wandelen’ waarin ze de importantie van het lopen belicht. Alle vormen van lopen, in een eindeloos landschap of gewoon wandelen zonder te weten waarnaartoe, of verdwalen in een stad.  

Parijs bijvoorbeeld, waar Walter Benjamin (volgens Solnit dé kenner van steden en de kunst van het wandelen daarin) ooit op zoek was naar ‘de flaneur’:

‘Wat een flaneur precies is, is nooit bevredigend gedefinieerd maar te midden van alle varianten van de flaneur, van aartsluilak tot zwijgende dichter, blijft één ding overeind: het beeld van een eenzame man die al observerend door Parijs slentert.’

Tsja. Het is de vraag of dit soort regelmatig opduikende observaties interessant genoeg zijn om in een filosofisch getint boek als dit opgenomen te worden. Uit het oogpunt van volledigheid misschien wel, maar als onmisbare component ter kennisvermeerdering lijken dit soort feitjes overbodig.  

Solnit intussen definieert het wandelen eerst op basisniveau, namelijk het ene been voor het andere zetten en jezelf naar voren laten vallen, zodat je lichaamsgewicht van het ene naar het andere been zwiept. Meer dan dat is het niet, lichamelijk gezien. Geestelijk daarentegen is die cyclus van bewegingen juist een uitgelezen kans om al slingerend met benen, armen en romp je gedachten de vrije loop te laten.   

Dat laatste is de basisgedachte hier. Vrije uitloop-wezens zijn we, met daardoor geolied werkende hersens. Wandelen voedde de hersens van filosofen als Jean-Jacques Rousseau tot Aristoteles en van de sofisten in Athene tot Plato. Maar ook modernere filosofen zoals John Stuart Mill en Thomas Hobbes verrichtten hun denkwerk tijdens de wandeling, net als Kant, Nietsche, Wittgenstein. In razend tempo komen beroemde namen voorbij (iets minder name-dropping had wel gemogen). Rousseau wordt genoemd als fundamentlegger voor het ideologische bouwwerk waarin het wandelen zelf gekoesterd werd.   

Lopen helpt dus de gedachten ordenen, maar wat ís lopen eigenlijk, geschiedkundig gezien? Het antwoord: de oorsprong van het menselijk lopen ontstond in Afrika door evolutie en noodzaak. Die vaardigheid evolueerde bijvoorbeeld naar pelgrimstochten, zoals die naar Santiago de Compostella. Op dat onderwerp gaat Solnit de diepte in:  

‘De pelgrimage bewandelt een delicate scheidslijn tussen het spirituele en het materiële... Of misschien verzoent de tocht het spirituele met het materiële want op een pelgrimstocht gaan is hetzelfde als het lichaam en de handelingen een uitdrukking laten zijn van de verlangens en de overtuigingen van de ziel.’   

Dit citaat laat zien dat er grondig over het onderwerp wordt nagedacht, en dat die gedachten uitvoerig zijn neergepend. Dat is de kracht én de zwakte van dit boek. Kracht, omdat elke denkbare invalshoek over het wandelen beredeneerd en behandeld wordt. Zwakte, omdat een dusdanige grondigheid een soms taai boek oplevert waar je niet zo snel in bladert. Toch is het aan te raden even door te bijten en te genieten van de goede passages vol eruditie, veelzijdigheid en de talrijke zijpaden die al mijmerend ingeslagen worden in dit lijvige boek.     

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Nico

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.