De dood in de ogen kijken
Bijna tien jaar moesten liefhebbers van Pascal Mercier wachten op een nieuw boek. Het gewicht van de woorden heeft veel vertrouwde elementen die we kennen uit zijn bestseller Nachttrein naar Lissabon, want ook in dit nieuwe boek spelen taal en filosofie een hoofdrol.
Simon Leyland is vertaler en heeft onlangs gehoord dat hij niet meer lang te leven heeft. Artsen hebben een hersentumor ontdekt, waarbij ze zijn levensverwachting op enkele maanden schatten. In de weken die volgen, neemt hij enkele ingrijpende beslissingen. Hij verkoopt de uitgeverij die hij tien jaar heeft geleid en keert vanuit Triëst terug naar Londen. In de Engelse stad kreeg zijn leven vorm; niet alleen als beginnend vertaler, maar ook als echtgenoot en vader. Hij trekt in het huis dat hij recent van zijn oom heeft geërfd.
Enkele weken later krijgt hij het bericht dat zijn röntgenfoto’s zijn verwisseld met die van een andere man. Medisch mankeert Leyland helemaal niets, maar het naderende levenseinde heeft hem wel aan het denken gezet. Hoe gaat hij als zestiger de rest van zijn leven vormgeven? En hoe vindt hij zichzelf opnieuw uit, nu ook de mensen in zijn omgeving zich hebben neergelegd bij het naderende afscheid?
In rustig tempo verkent Mercier deze twee grote levensvragen en wordt er een keur aan bijfiguren geïntroduceerd. In de gesprekken met zijn kinderen en vrienden komt hij langzaam tot inzicht hoe hij zijn leven in wil richten, maar probeert hij hen ook op allerlei manieren te helpen. Daarnaast denkt Leyland ook vaak terug aan zijn overleden vrouw Livia. De brieven die hij na haar dood schreef, zijn prachtige reflecties op thema’s als taal, herinnering en autoriteit.
Ook in deze tumultueuze tijd pakt hij vaak de pen op en ordent hij op deze manier zijn gedachten, maar eveneens brengt hij haar op te hoogte van zijn leven en dat van hun kinderen. Over een vriend die hem verrast door zijn veelzijdigheid schrijft hij bijvoorbeeld:
‘Wij mensen zijn dus absoluut niet uit één stuk gegoten, we zitten vol gaten en spleten en leven mentaal vaak op verschillende niveaus, klimmen omhoog en vallen weer naar beneden.’
Naarmate de roman vordert, bevatten de meest recente brieven aan Livia minder nieuwe informatie, want vaak zijn de gebeurtenissen al in eerdere hoofdstukken uit de doeken gedaan. De herhaling laat vooral niets aan de fantasie van de lezer over, omdat er simpelweg nog eens wordt verteld wat er net is gebeurd. Ook neemt het gefilosofeer (in zowel de brieven als in de gesprekken met andere personages) soms te erg de overhand, wat de leesbaarheid niet altijd ten goede komt. Een goed voorbeeld is de metafoor die Leyland gebruikt als hij na zijn diagnose peinst over de angst van het vergeten:
‘Ons leven is één lange, kronkelige aaneenschakeling van drijvende eilanden der herinnering die omspoeld worden door het vergeten, we springen van het ene eiland naar het andere, heen en terug, en we zijn virtuozen in het verdoezelen van de hiaten in de verhalen die ons en de anderen op een zo alomvattende en creatieve manier doen geloven dat we vaste grond van de onafgebroken herinnering onder onze voeten hebben.’
Deze inzichten en prachtige volzinnen zijn niet genoeg om je het hele boek door te blijven boeien, want door de verkeerde diagnose verandert Leyland te veel in een Messias, die vooral het goede wil doen voor de mensen in zijn omgeving. Misschien had Mercier er beter aan gedaan om de foto’s niet te verwisselen, want hoe een persoon zich echt voelt na het krijgen van zo’n doodsvonnis verdwijnt nu te snel naar de achtergrond. Ondanks dat het verhaal soms voelt als een goednieuwsshow, zijn de inzichten van de auteur op het gebied van taal en filosofie nog steeds onovertroffen.
Veel lezers zullen alleen al voor het vakmanschap op schrijfgebied geen moeite hebben om nog tien jaar te wachten op een volgend boek van de Zwitserse auteur.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Nicole van der Elst
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
