Onvergelijkbaar goed!

Pierre Lemaitre heeft mij met zijn nieuwe thriller Alex  op verscheidene momenten zeer verrast. Ik zeg het maar meteen. Ik zie mezelf als iemand die zeker bij spannende films en series, maar ook bij thrillers, vaak het einde al ziet aankomen. Het is tenslotte eigen aan het genre dat er sprake is van een zekere voorspelbaarheid. Het is ontspannend om thrillers te lezen omdat je vaak kan inschatten hoe het verhaal eindigt. Hoe minder voorspelbaar, hoe meer je zelf moet nadenken, des te hoger het literaire gehalte van een boek, wordt wel eens gezegd. Dat dit niet per se ten koste van ontspanning en leesplezier hoeft te gaan bewijst Pierre Lemaitre met Alex.

Lemaitre is dan ook niet de eerste de beste thrillerauteur. Voor een eerdere thriller heeft hij de Europese thrillerprijs Prix du Polar Europeén ontvangen. En onlangs ontving hij voor een van zijn romans de Prix de Goncourt, een van de hoogste literaire prijzen die je in Frankrijk kan krijgen. Lemaitre schrijft naast thrillers en romans ook tv- en filmscenario’s. Zijn werk wordt hoog gewaardeerd, en ik sluit me daar, wat Alex  betreft, bij aan.

Alex  bestaat uit drie delen. In het eerste deel wordt Alex op grove wijze mishandeld en ontvoerd. Opgesloten in een kooi is er geen mogelijkheid om te ontsnappen aan haar meedogenloze ontvoerder. Ondertussen doen commandant Camille Verhoeven en zijn team hun best om de zaak zo snel mogelijk op te lossen. De eerste uren van een ontvoering zijn cruciaal weet Camille uit ervaring. Zijn zwangere vrouw is ooit ontvoerd. Gruwelijke details en met humor en veel psychologisch inzicht uitgewerkte karakters maken dit en de volgende twee delen van het boek zeer de moeite waard. Maar het allersterkste punt van het boek zijn de totaal onverwachte plotwendingen waarop Lemaitre de lezer trakteert. En die maken het tegelijkertijd onmogelijk om in deze recensie dieper in te gaan op de volgende delen van het boek. Omdat er dan onherroepelijk iets wordt verklapt waar de lezer tijdens het lezen liever zelf achter wil komen.

Er zijn niet veel thrillers van het niveau van Lemaitre’s Alex. De thrillers van Håkan Nesser over inspecteur Barbarotti zijn vergelijkbaar wat betreft psychologie. De kleine inspecteur Verhoeven is net zo gevoelig, humeurig en scherp als Barbarotti. En Nessers personages worden net zo goed neergezet. Maar bij Nesser missen de gruwelijkheden en de totaal onvoorspelbare plotwendingen. Bovendien is het tempo in de thriller van Lemaitre hoger, wat het lezen prettiger maakt. Is Alex  dan een mix van Nesser en Karin Slaughter en een beetje Dan Brown? Uitgevers doen altijd hun best om hun auteurs te vergelijken met goed verkopende auteurs in de hoop dat hun auteur net zo goed gaat lopen. Laat ik me hier maar beperken tot het volgende: Alex  van Pierre Lemaitre is onvergelijkbaar goed!