Een aangrijpend verhaal

Ik heb dit boek gelezen als onderdeel van de Postacademische Cursus Young Adult Literatuur, verzorgd door de Radboud Universiteit Nijmegen.
-
Boek recensie
Titel: De Gelukvinder (SLASH #1)
Auteur: Edward van de Vendel & Anoush Elman
Uitgeverij: Querido
Genre(s): Young Adult Contemporary
Thema’s: Al Qaida, vluchtelingen, Nederland 2000’s, onrechtvaardigheid
Gelezen in: het Nederlands (originele taal)
Beoordeling: 3.5 uit 5 sterren

Recensie:
Hamayun komt uit Afghanistan, maar leeft al een aantal jaren in Nederland. Hij was vrij jong toen hij moest vluchten, maar kon gelukkig in Nederland een mooi bestaan opbouwen: een taal leren, vrienden maken, naar school gaan. Helaas wordt de asielprocedure keer op keer afgewezen en raakt de familie steeds meer ten einde raad. Wat gaat er nu gebeuren met Hamayun en zijn familie?
Dit boek vertelt het verhaal van een familie die moest vluchten voor Al Qaida, simpelweg omdat de situatie in Afghanistan veel te gevaarlijk was om te blijven. Zowel de reis naar Nederland als het verblijf in Nederland komen aan bod en worden verteld vanuit het perspectief van Hamayun (eerst een kind van een jaar of 10 en later een puber van een jaar of 16).
Wat ik hoorde bij de cursus en ook heel erg fijn vond om te weten is dat dit boek is geschreven door een bekende jeugdboekenauteur EN een ervaringsdeskundige. Het thema wat dit boek bespreekt is ontzettend belangrijk, maar erg lastig om in aanraking mee te komen en zeker met waarheidsgetrouwe verhalen. Het thema ‘vluchtelingen en asiel’ komt veel aan bod in de hedendaagse politiek, maar dat gaat eigenlijk altijd over het systeem en nooit over de personen. Ik vind het daarom erg goed dat dit boek geschreven is, zodat op een amuserende manier meer geleerd kan worden over het onderwerp.
De personages zijn daarnaast erg realistisch neergezet. De familie van Hamayun is écht een vluchtelingenfamilie met de (helaas) daarbij horende problematiek en hun leven wordt dan ook niet mooier gemaakt dan het is. Ze vertonen echte emoties, juist ook de mannen, en doen erg hun best. Daarnaast is het ook erg mooi om te zien dat de wat jongere Hamayun eigenlijk geen idee heeft waarom ze niet gewoon in Nederland kunnen blijven. Hij stelt zich terecht af wat hem anders, maar vooral ‘minder’ zou maken dan de mensen die al in Nederland wonen. Het laat goed zien dat veel mensen die jong zijn gevlucht hier helemaal niet met slechte bedoelingen zijn en ik denk dat we onszelf daar iets vaker aan moeten herinneren.
Ook het verhaal vond ik erg aangrijpend. Ik heb – buiten de verhalen in het nieuws over te veel mensen in kleine bootjes en overvolle kampen in zuidoost Europa – er eigenlijk nooit echt bij stilgestaan waar mensen doorheen moeten om überhaupt te kunnen vluchten. Het is niet zo simpel om ‘gewoon’ in een auto of vliegtuig te stappen en een nieuw bestaan op te bouwen en het is ook niet zo simpel dat mensen dat willen. Ik denk ook dat dat voor mij best een heldere boodschap was in het verhaal: het is niet zo dat deze familie wílde vluchten, maar ze móesten. Dit is heel erg goed neergezet in het verhaal.
Ik denk daarom dat dit een erg belangrijk boek is om te lezen en raad dit dan ook eigenlijk aan iedereen wel aan. Hoewel de reden voor het vluchten de meeste mensen – waaronder deze 2001 baby – niet meer heel helder voor de geest staat, zijn er genoeg andere oorlogsvluchtelingen op dit moment waarvoor je een soortgelijk verhaal met een soortgelijke uitkomst kan schrijven. Dit boek was voor mij echt wel een eye-opener en ik hoop dat het dat ook kan zijn voor meer mensen. Zoals er nu gedacht wordt over dit thema is veel te kort door de bocht en door verhalen als deze kan hopelijk wat meer nuance worden toegekend.