Daverend debuut

In De sleutel van de Sleedoorn (The Blackthorn Key) laat auteur Kevin Sands ons afreizen naar het Londen van 1665. Het debuut van de Canadees werd meteen een wereldhit en is reeds in dertien talen gepubliceerd. In Nederland heeft hij een goed onderkomen gevonden bij Uitgeverij Gottmer, die garant staat voor mooie kinderboeken. Sands studeerde theoretische natuurkunde en de vraag is of hij een historisch tijdperk natuurgetrouw weet te vangen.  

De sleutel van de Sleedoorn is het avontuur van de veertienjarige Christopher, een weesjongen die het geluk heeft dat hij in dienst is genomen door de vriendelijke apotheker Benedict Sleedoorn. Christopher is gezel (leerling) in een apothekerszaak en leert naast Latijn ook codes ontcijferen zodat hij de recepten van zijn baas kan lezen en bereiden. Het gevaar dat andere apothekers – zoals de gemene apotheker Stubbe – recepten stelen, ligt op de loer.  

Er is echter nog een veel groter gevaar: de laatste tijd is er een geheime sekte actief die apothekers vermoordt. Als Christopher voor zijn verjaardag van zijn meester een hanger krijgt met een geheime sleutel, denkt hij dat de wereld niet mooier kan worden. Juist dan slaat het onheil toe. Zijn meester wordt aangevallen. Samen met zijn vriend Tom gaat Christopher een bloedstollend avontuur tegemoet. Kan Christopher het raadsel ontcijferen en de sekte ontmaskeren?  

Sands weet de toon van een spannend YA-boek uitstekend te raken. Het is een verhaal vol met humor, vaart en avontuur. Het is ongemerkt zeer educatief. Niet alleen leert de jonge lezer veel over het na-Middeleeuwse Londen, maar er staan ook veel raadsels en codes in het boek, waardoor de lezer actief bij het verhaal wordt betrokken. Voor een debuut is dit niet alleen erg knap gedaan, maar vooral ook ongelofelijk eigentijds. De natuurkundige weetjes zijn weergaloos.  

De belangrijkste feiten in het boek kloppen. De sfeer staat als een huis. Als lezer loop je door de zeventiende-eeuwse straten van Londen. (Dit is de periode dat we de Middeleeuwen zijn gepasseerd maar gildes nog steeds bestaan, terwijl wetenschappelijk onderzoek niet langer een godszonde is.) Achterin het boek geeft Sands aan dat hij in sommige gevallen keuzes heeft moeten maken om het verhaal helder te houden. Dat is zijn goed recht en komt de leesbaarheid zeker ten goede en houdt tegelijkertijd het tijdsbeeld prima in stand.  

Toch staan er rariteiten in die niet helemaal kloppen. We noemen dat anachronismen: dingen (zoals snoepjes, verjaardagstaarten, zetpillen en luiers) die niet helemaal passen in die tijd. Op die momenten is het duidelijk dat iemand van onze tijd aan het woord is en dat haalt de kenner uit het verhaal. De auteur is dan ook geen historicus, maar een natuurkundige en dat enthousiasme spat van iedere bladzijde af.  

Het boek is in ik-perspectief geschreven, dat goed bij het verhaal past. De ik-figuur Christopher verzint constant hoe het avontuur verder gaat. Als lezer ren je met hem mee om te weten wat er nu weer gaat gebeuren. Door zijn ogen zie je de wereld om hem heen. Het boek is hierdoor heel levendig en soms zelfs ontroerend. De sleutel van de Sleedoorn is echt om te smullen zo leuk.  

Kanttekening is wel dat de gedachten van Christopher soms ietwat volwassen of te eigentijds zijn voor een zeventiende-eeuwse 14-jarige jongen. Maar dat zijn details.  

Het Nederlandse omslag wijkt geheel af van het Engelstalige. Op het Nederlandse zien we een jongen door de straten van Londen lopen. Door het lettertype en de straatkeien weet je meteen dat je ergens in een (na-)Middeleeuws verleden bent beland. Op de achterflap zien we een schrijfveer, perkament en een rood zegel. Kortom: een prachtig historisch beeld wordt geschapen.  

Op de Engelstalige versie gaan ze meer voor het avontuur en zie je Christopher op het moment dat hij de sleutel gebruikt. Het historische element komt niet aan bod. Een kwestie van smaak. Beide vertellen je een deel van het verhaal waarbij Gottmer een uitstekende keuze heeft gemaakt.  

Op de paar historische missertjes na en het gevoel dat er soms een ouder persoon aan het woord is, is dit een geweldig avonturenboek voor kinderen van 10 jaar en ouder. In De sleutel van de Sleedoorn valt zoveel te beleven en te ontdekken dat het een zeker een aanrader is.