Humor waar je niet vrolijk van wordt

Het Chagrijnige zwaard is uitgegeven door uitgeverij Macc waar auteur Theo Barkel zelf de eigenaar van is. De uitgeverij geeft naast fantastisch werk ook religieuze boeken uit. Barkel schreef al meerdere boeken en met dit werk begeeft hij zich op het gladde ijs van komische fictie in de vorm van historische fantasy.  

Als aan de tovenaar Miurghan wordt gevraagd of hij voor de koning een onoverwinnelijk zwaard wil maken, aarzelt hij aanvankelijk. Helaas gebruikt hij de verkeerde spreuk en maakt hij een chagrijnig zwaard. Door tussenkomst van een draak verdwijnt het zwaard. Gelukkig kan de tovenaar hem terugvinden door in zijn glazen bol te kijken. Net op het moment dat hij erheen wil vliegen, gooit hij een karaf vol magisch water om en kan hij het zwaard niet bereiken. Hierdoor is het niet de tovenaar maar de eenvoudige Hiram die het zwaard vindt. Als Hiram door rovers wordt overvallen merkt hij hoe sterk het zwaard is en samen gaan ze onderweg naar het hof. Aan het hof woont een prinses die verliefd is op haar kamermeisje Lavina. De koning is tegen deze romance en verbant het kamermeisje uit zijn paleis. Nu zijn zowel Lavina als Hiram onderweg. Zal het avontuur hen samenbrengen?  

Het verhaal begint als een episch sprookje. Een Middeleeuws land wordt verscheurd door kwade krachten en een grappige tovenaar woont in het midden van dit broeiende geweld. Door wat klungelige tovenarij komt een magisch zwaard in handen van een eenvoudige boerenjongen die de wereld gaat redden. Een prachtig gegeven dat helaas verzandt in ouderwetse taal, flauwe grappen en ontelbare perspectiefwisselingen.  

Het sprookjesachtige verhaal wordt eenvoudig verteld waardoor je de doelgroep al snel inschat op kinderen van een jaar of twaalf. Er staan helaas zoveel archaïsche woorden en gezegdes in dat een kind het niet zal kunnen volgen. Voor de volwassen lezer is de verhaallijn echter te simpel en liggen de aanwijzingen er te dik bovenop om te kunnen boeien.  

Humor is een moeilijk gegeven. Humor is persoonlijk dus waar de ene lezer om zal schateren zal de ander zijn wenkbrauwen optrekken. De humor in dit boek is erg voordehandliggend: het zwaard is chagrijnig dus snauwt het hele boek door tegen alles en iedereen. De tovenaar is een klungel en ga zo maar door. Het zijn geen goeddoordachte, fijnzinnige grappen met een diepere laag of geraffineerde opbouw. De humor is zo prominent aanwezig dat het te vaak het avontuur afremt in plaats van ondersteunt.  

Het zwaard moppert, mekkert en lalt terwijl mensen zuchten, sissen en hakkelen. De bijvoeglijk naamwoorden zijn niet te tellen waardoor het lezen moeizaam vlot. En dat is jammer want het idee achter deze haperende taal is erg leuk voor een YA boek. Een jongen met een zwaard dat kan praten is echt een prima idee voor een spannend jeugdboek.  

Ieder hoofdstuk een eigen perspectief geven met een eigen hoofdpersoon, die ook nog eens bijgestaan wordt door talloze bijfiguren, is vragen om moeilijkheden. Door deze aanpak kan de lezer niet altijd volgen waar het verhaal zich bevindt of naar toegaat. Ook dit is jammer want het blijft een jeugdig verhaal waar veel meer had ingezeten als het helder en vlot was verteld.  

Fans van epische fantasy zijn dol op het ontdekken van nieuwe werelden. Waar ben ik en hoe is het om in die wereld te leven, vragen ze zich nieuwsgierig af. Helaas is in dit verhaal weinig aan worldbuilding gedaan waardoor je stuurloos rondloopt en de spanning van het enge bos niet voelt of het magnifieke van het kasteel niet kunt zien. Ook dit is een gemiste kans.  

De omslag van Tessa Voogt is prachtig en werkt zeer uitnodigend door alle kleurrijke, zonnige details. De lichtinval is oogstrelend.  

Het is een mooi gegeven voor een boek, maar helaas niet grappig waardoor het hele verhaal als een kaartenhuis ineen valt.