Trump maakt de republiek van Gilead actueel
Het verhaal van de dienstmaagd, beter bekend als The handsmaid’s tale van Margaret Atwood (1939) is een beklemmende dystopische roman uit 1985. Het naargeestige verhaal is echter zo boeiend dat er naast het boek ook een film, een opera, een ballet en een tv-serie van zijn verschenen. Volgens wel ingeluide bronnen verschijnt er dit jaar opnieuw een tv serie, dus wellicht is het goed om ons geheugen omtrent dit meesterwerk eens op te frissen.
Margaret Atwood is een Canadese auteur die voor zowel haar boeken als haar poëzie ontelbare prijzen won. Zij staat bekend als feministisch schrijfster, maar zelf zou ze dat label niet snel op haar werk plakken. Haar personages bewegen zich weliswaar binnen de oppressie van een patriarchale samenleving waaruit de lezer alleen maar wil vluchten. Toch noemt ze dit geen feminisme, maar gewoonweg fictie, omdat het strijden voor meer rechten niet centraal staat.
Atwoods werk wordt ook wel eens gecategoriseerd als SF-literatuur. Ook hier wil ze niets van weten. Het is volgens haar speculatieve fictie zonder monsters en ruimteschepen. De door haar verzonnen dystopische maatschappij is afgeleid van historische voorbeelden zoals vrouwenrechten uit de Middeleeuwen en de slavernij uit Amerika. Ze heeft hun oppressie bestudeerd en geïmplementeerd in haar fictieve maatschappij. Die wereld is hierdoor echt, levensecht. En helaas ook actueel. Refererend aan de Trump-campagne zegt ze in een interview met de The Guardian in 2016 dat Amerika niet ver verwijderd is van de wereld van Gilead (…) en zich bevindt in de 12e eeuw.
Hoe de lezer Het verhaal van de dienstmaagd ook wenst te lezen, de beklemmende realiteit kan hem niet ontgaan. Het verhaal begint met een islamitische terroristische aanslag wat het boek griezelig hedendaags maakt. In de republiek Gilead verandert het leven hierdoor drastisch. De zonen van Jacob nemen de macht over en herstellen de orde op rigoureuze wijze en installeren een theocratisch regime. Vrouwen worden ontdaan van al hun basisrechten en alle westerse pleziertjes worden in de ban gedaan. Denk hierbij aan scholing en ijdelheid. De lezer stapt het verhaal binnen als de totalitaire staat, met een ideologie die is gestoeld op het Oude Testament, al scheurtjes begint te vertonen en er een ondergrondse verzetsbeweging bestaat.
De hoofdpersoon Offred kan zich het leven voor de staatsgreep nog goed herinneren, maar heeft te veel meegemaakt om zich tegen de heersende regels te verzetten. Haar leven heeft dan ook niets met het verzet te maken. Offred wordt bij een rijke familie te werk gesteld als dienstmaagd. Zij moet niet voor de kinderen zorgen (want die zijn er niet), nee, ze moet er een baren. De heer des huizes moet voor de conceptie zorgen. Veel keuze heeft Offred niet: als ze niet zwanger wordt, zal ze worden verbannen.
Alles aan dit verhaal is naargeestig. De setting van de patriarchale totalitaire staat; de saaiheid van haar bestaan; de geringe mate van weerstand die Offred biedt; de toon van de vertelstem en bovenal de stoffige theocratische sfeer in het huis. Voor wie alleen de film kent, denkt meteen aan de magistrale rol die Faye Dunaway zo meesterlijk neerzet. Haar rol als de vrouw des huizes is in de film echter veel interessanter gemaakt dan die in het boek oorspronkelijk was. Deze vrouw, die alles heeft en beschikt over het leven van Offred, is zelf ook een slachtoffer. In de film is daar veel aandacht aan besteed; in het boek is dit personage meer kleurloos en volledig gespeend van gevoel.
Dit boek is een aanrader. Het is een (al dan niet feministische) klassieker die niet alleen trots naast de werken van Simone de Beauvoir, Maya Angelou en Fay Weldon kan staan, maar door de islamitische aanslag alsmede de politieke wind die over Amerika waait, ook nog eens angstaanjagend actueel is. Lees dit boek voordat het op de betaal-tv verschijnt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Nienke Pool
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
