The King leeft

Over leven en schrijven is geen thriller van deze legendarische meester maar een inzichtelijk boek over schrijven. De man die zoveel bestsellers heeft geschreven gaf ons in 2000 een kijkje achter de schermen. Met ongeveer veertig bestsellers op de teller, heeft hij hier vast en zeker een interessante kijk op, moet zijn uitgever hebben gedacht. De vraag die centraal in deze bespreking staat: gelden zijn “regels” alleen voor boeken die zo spannend zijn dat je – tijdens en nog lang na het lezen – nachtenlang onder je bed kijkt voordat je durft te gaan slapen of je spiegelbeeld mijdt omdat je als de dood bent dat er een clown naar je zal lachen? Zijn de inzichten van dit boek universeel en tijdloos? Met zoveel schrijfboeken op de markt, is deze golden oldie dan nog wel de moeite waard?

Het boek is al wat ouder maar heeft de tand des tijds prima doorstaan. King geeft – zonder een alwetend vingertje op te steken – een mooie schrijfles weg. Lees en leer.

Het boek begint met een fragmentarische vertelling van zijn jeugd. Die periode was niet ongelukkig maar op zijn zachts gezegd vreemd. Met de nalatige zorg van tientallen veelal naamloze oppassen (die hem soms in een kast opsloten terwijl zijn moeder werkte) zocht de kleine King zich al heel vroeg een weg naar zijn fantasie die al snel steeds donkerder werd. Hij schreef al voordat hij goed en wel kon fietsen. Toen hij op zijn zesentwintigste doorbrak met Carrie, had hij er al vele kilometers opzitten. Het levensverhaal op zich is al zeer de moeite waard maar de manier waarop hij scenes beschrijft, is weergaloos. Zijn gevoel voor detail maar ook voor timing en ritme is onnavolgbaar.

In het tweede gedeelte van het boek onderbouwt hij zijn manier van schrijven. Hij noemt het een gereedschapskist, waarin bovenin de spullen liggen die je het vaakst gebruikt en daaronder stop je de zaken die je zo af en toe nodig hebt. Woordenschat en grammatica liggen bovenop.

Gebruik geen ingewikkelde woorden of constructies maar zeg wat je wilt zeggen. Zeg niet “daad van afscheiding” als je schijten bedoelt maar pas je woordgebruik wel aan op je publiek, want “soms verkeer je in gezelschap waar je best je spuit mag laten prikken maar niet je pik mag laten spuiten” (King naar George Carlins).

Tot dusverre is het boek heel hoopgevend voor een beginnend schrijver. King vertelt over zijn armzalige jeugd, gevolgd door een periode waarin hij zo hard moest werken voor een hongerloon dat hij nauwelijks tijd had om te schrijven wat uiteindelijk resulteerde in een meer succesvol schrijversleven maar dat vergald werd door drank en drugs. Als King het onder dergelijke omstandigheden kan maken moet iedereen het kunnen. Toch? Vooral als taal en grammatica de belangrijkste elementen zijn voor een succesvol verhaal: die zaken zijn immers aan te leren. Dan volgt echter de domper: King is ervan overtuigd dat je veel zaken kunt aanleren maar dat je hiermee geen niveau zult stijgen. Ben je een middelmatig schrijver dan zul dat altijd blijven en zo je graf ingaan. Leer ermee leven. Er is geen uitzondering op deze regel.

Een schrijver kan zich wel, binnen zijn eigen kunnen, perfectioneren door regelmatig te schrijven en veel te lezen. King schrijft iedere dag tweeduizend woorden en de rest van de dag doet hij andere zaken. Maar die tweeduizend is voor hem een heilig getal. Omdat hij aardig wil zijn, vertelt hij ons dat wij met duizend mogen beginnen. Maar sla Kerst en je verjaardag niet over. Schrijf!

Hij heeft ook veel interessants te zeggen over dialogen, alinea’s en opbouw.

King vertelt misschien niets nieuws, gooit wat heilige huisjes omver en heeft in de loop van de tijd verschillende inzichten een beetje bijgesteld. Toch is dit boek een aanrader. Het antwoord op de vraag of dit boek ook interessant is voor niet genre schrijvers is een volmondig ja.

NB een oproep (smeekbede): Lees dit boek en je zult nooit meer schrijven: lachte hij besmuikt; gniffelde zij gemeen; vroeg zij verbaasd. Als dat de wereld uit is, heeft zijn boek het beoogde effect gehad.