'Op de rug gezien' is een tijdloze verhalenbundel
‘Variations pathétiques’, vernoemd naar een klassiek stuk van een Franse componiste, is een klein verhaal. De belangrijkste personages zijn pianolerares Marja en haar jonge student, Edo. Na een paar lessen begint ze via het huiswerk van Edo met zijn vader te communiceren. Margriet de Moor weet heel goed in een kort verhaal de innerlijke wereld van de vrouw weer te geven. Er hangen broeierige, seksuele spanningen en verwachtingen in het verhaal, die uiteindelijk in haar hoofd veel groter blijken te zijn. Ze projecteert dezen op Edo’s vader en wanneer het dan uiteindelijk tot een ontmoeting komt leidt het tot een anti-climax.
Een heel ander soort verhaal is ‘Hij bestaat’; twee jonge mannen gaan op zoek naar dinosauriërs in de jungle van Centraal-Afrika. De problemen van jong-volwassene blijken tijdloos: ‘Toch ga ik dit geouwehoer straks wel missen. Als ik op het aanbod van die firma inga, dan natuurlijk. [..]Voor informatica is overal wel plaats.’ Nog één avontuur voor het serieuze werkleven begint. Peter die de expeditie regelt raakt steeds minder overtuigd van het bestaan van het dier, terwijl Eduard steeds meer bevlogen raakt. Als snelt blijkt het dier een gevolg van hallucinaties van een tropenziekte te zijn. Het verhaal roept associaties op met ‘The Beast in the Jungle’ van de Amerikaanse auteur Henry James. In beide verhalen is er een mysterie en is de grens tussen waar en onwaar bewust vaag gehouden. Maar de spanning die in ‘The beast of the Jungle’ wordt opgeroepen blijft hier achterwege, waardoor het verhaal minder bij blijft.
In ‘De dag van zonnegloren’ staat een bejaard stel centraal, waarvan de man dement is waardoor de vrouw voor hem moet zorgen. De thematiek roept associaties op met de verhalen van de Canadese auteur Alice Munro en ‘Hersenschimmen’ van Bernlef. De wanhoop van de vrouw is heel goed beschreven. Ze voelt zich buitengesloten in het leven van haar man, wat eigenlijk heel tragisch is. Het overlijden is in een heel heldere taal beschreven. Het besef van de dood moet nog tot de vrouw doordringen, net als bij de lezer. Het geeft het verhaal een beetje een anticlimax, vergelijkbaar met die uit de andere verhalen.
‘Op de rug gezien’ verhaal van affaire vanuit de tweede vrouw. Het gaat om een relatie tussen een student en een oudere rector. Ook hier valt het soms wel erg droge taalgebruik op. Wanneer de twee voor het eerst seks hebben wordt er opgemerkt: ‘ja hoor, eindelijk was het zover: Sonja werd door een man bemind.’ Het jonge meisje in het verhaal heeft snel moeten opgroeien door de ziekte en het overlijden van haar moeder. Het lijkt alsof Margriet de Moor hier met een cliché speelt. De rector heeft bepaald beeld van haar als naïef onschuldig meisje dat op hem blijft wachten, maar hier vergist hij zich in. In het wachten op hem begint er in het iets in het meisje te sluimeren, een verlangen naar een ander soort relatie. Wat resulteert in het verlaten van de man.
Het minst sterke verhaal uit de bundel is ‘Robinson Crusoe’. De titel van het verhaal en de verwijzingen naar eilanden geven de oplettende lezer al de nodige hints over de twist in het verhaal. Dat de vriendin, waar hoofdpersoon Noes steeds over spreekt, imaginair blijkt te zijn komt dan ook niet als een verrassing. Wel zorgt het simpele taalgebruik van Noes af en toen voor een glimlach: ‘Het leidseplein was vol potsenmakers’. In het verhaal ‘Naar het Zuiden’ probeert een stel toenadering te zoeken tot hun jongere buurman en kunstenaar Marinus. De dreiging en de angst voor het onbekende is in de vorm van een storm erg sterk overgebracht. Het einde blijft vaag, wat een onbevredigend gevoel geeft.
Het verhaal ‘Come Back’ is bijna een novelle. Het beschrijft het bezoek van een Canadese immigrante aan haar geboorteland, Nederland. Hoewel sommige beschrijvingen erg belegen zijn, zoals wanneer ze seks hebben: ‘Heel voorkomend vouwde hij mijn tentje open’. Zijn andere beschrijvingen zoals die van een familiedag die ‘was een dikke ouderwetse familieroman’, juist weer heel erg goed gevonden. De liefde die in het verhaal beschreven wordt komt af en toe clichématig over. ‘Op de trottoirs ging men deemoedig voor ons opzij. Wanneer wij overstaken remde men af’. Bovendien wordt ze verliefd op een cardioloog die natuurlijk alles van hartzaken afweet.
Margriet de Moor weet met een aantal zinnen de gevoelens van de personages ontzettend goed weer te geven. De suggestiviteit en het broeierige in ‘Variations pathétiques’ en ‘Op de rug gezien’ zijn erg sterk. In de terugkerende thema’s van de innerlijke gevoelswereld en de angsten lijkt haar kracht te zitten. Andere verhalen blijven minder goed overeind staan door de thema’s die in andere werken beter zijn uitgewerkt en de soms droge beschrijvingen. De kracht van het korte verhaal is het spelen met ongezegde, en De Moor laat met deze bundel zien dat ze dat erg goed begrepen heeft.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Nikkie Jessen
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
