Petje af voor Paleaux

Sommige boeken lees je en zet je daarna weg. Andere boeken nestelen zich in je hoofd, je hart en laten je niet meer los. Liften naar de hemel van Lex Paleaux is zo’n boek. In een ogenschijnlijk lichte stijl tekent Paleaux het verhaal van Quintin, die na een bewogen leven in Nederland een nieuw begin zoekt in Canada. Daar komt hij terecht in een streng christelijk gezin. Quintin moet een deel van de week werken bij een boer die hem nogal hardhandig aanpakt. Dat het te dragen is, komt vooral door de vriendschap die hij opbouwt met de zoon van de dominee. Quintin wordt liefdevol opgenomen in diens gezin en komt er wekelijks. Daarnaast is het een lichtpuntje dat hij wekelijks een gesprek voert met een indiaan die als zwerver leeft in een winkelcentrum waar Quintin van de boerderij, teruggaat naar het christelijke gezin. De tijd in Canada lijkt op de tijd die een rups doorbrengt in de cocon en het is daarom nauwelijks verwonderlijk dat zijn ouders hem eerst niet herkennen, bij terugkomst op Schiphol.

Paleaux schrijft met een toon die bedrieglijk luchtig lijkt, maar onder de oppervlakte schuilen diepe emoties. Quintins herinneringen uit het verleden dienen zich onverwachts aan, als flitsen van pijn die je als lezer zelf voelt. Toch blijft het boek niet hangen in zwaarte. Vriendschap, de oprechte zorg van een dominee en de onbevangenheid van Ruth brengen warmte en verzachting. Dat maakt dit boek zo sterk: het toont de worsteling, maar ook het licht.
Wat ik bijzonder waardeer, is dat de auteur neutraal is over het geloof. Dat is iets prijzenswaardigs, zeker als je over zijn leven leest en begrijpt dat er autobiografische elementen in het boek zijn verwerkt. Hoe gemakkelijk zou het dan zijn om de religie volledig af te branden? Petje af voor Paleaux.

De laatste hoofdstukken snijden diep. "Met de wedergeboorte van Mike’s lach, verdween de mijne" – een zin die nog lang nadreunt. Nu ik weet dat Als de dood zucht, voorafgaat aan dit boek, voelt het onvermijdelijk om ook dat te lezen. Want dit is meer dan een roman. Dit is een verhaal waarin geloof, gevoel en verleden elkaar raken en afstoten, zonder ooit zwart-wit te worden. Het is een eerlijke, rauwe en ontroerende inkijk in het leven van een opgroeiende jongen – en misschien ook wel in dat van de auteur.
Lezen dus. In één adem.