Fraai eerste deel van een tweeluik

Auteur Femke Roobol is bekend van haar historische romans De erfenis van Mozart en Tulpenliefde. Met haar nieuwste roman Vrijgevochten neemt ze haar lezer mee naar het Leiden van 1783. Tegen de achtergrond van de patriottentijd vertelt ze het verhaal van de jonge vrienden Severijn en Cornelia. Een verhaal over een ontroerende vriendschap, dat in oktober van 2021 een vervolg zal krijgen in de roman Vogelvrij.

Cornelia en Severijn zijn al sinds hun achtste levensjaar de grootste vrienden. Het is een hechte vriendschap, ze zijn onafscheidelijk en trekken elke dag met elkaar op. Echter, Severijns vader is van mening dat er een eind moet komen aan deze innige vriendschap. Het zou niet gepast zijn wegens hun standsverschil. Om erger te voorkomen stuurt Rutger Moeriaanse, de vader van Severijn, zijn zoon naar Londen, om daar zijn studie geneeskunde af te kunnen maken bij de beste artsen. Severijn weigert, maar ziet in dat hij niets tegen zijn vader kan beginnen en vertrekt schoorvoetend naar Londen. Hij belooft Cornelia te blijven schrijven, om zo hun vriendschap te kunnen behouden. Cornelia op haar beurt trekt in afwezigheid van Severijn meer op met een oude studiegenoot van hem en besluit zich aan te sluiten bij de patriottische beweging. Wanneer Severijn na een aantal jaar terugkeert naar Leiden, blijkt de stad en haar inwoners niet hetzelfde te zijn. Ook zijn relatie met Cornelia blijkt op scherp te staan.

Zoals eerder gezegd is de roman Vrijgevochten gesitueerd tegen de achtergrond van de patriottentijd, welke de periode van de jaren 1780 tot 1787 bestrijkt. Deze patriottentijd is in de Nederlandse geschiedenis een beetje een vergeten tijd, des te meer is de situering van de roman in deze tijd interessant. Echter, Roobol focust zich in hoofdzakelijk op de relatie tussen Severijn en Cornelia. Hierdoor is de sporadisch uitgewerkte historische achtergrond zelden op de voorgrond te vinden. Dit is jammer, want wanneer de historische setting een meer prominente rol in het verhaal had gespeeld, had er een grotere spanningsboog in de roman gecreëerd kunnen worden. Deze blijft op dit moment redelijk vlak. De kleine, doch aanwezige, verzetsdaden van de personages later echter zien dat het patriottische gevoel niet alleen onder de grote namen leeft, maar ook in kleine kringen. Het is voor lezers die weinig kennis over dit deel van de geschiedenis helaas waarschijnlijk te ingewikkeld om de historische context te volgen. Een nadere uitwerking van de historie van Nederland had dit uit de weg kunnen helpen.

Vrijgevochten kent diverse interessante en leuke verwijzingen naar de literatuur uit de achttiende eeuw. Diverse malen worden romans als Sara Burgerhart van Betje Wolff en Aagje Deken benoemd én uitgewerkt. Ook de (illegale) patriottische pamfletten worden niet vergeten. Evenzo is het dagelijks leven van de achttiende eeuw goed uitgewerkt, met name in de verhaallijn van Severijn, die als arts-assistent en later zelfstandig arts verschillende ziektes, aandoeningen en levensomstandigheden tegenkomt. Roobol omschrijft deze passage op danige wijze dat deze gaan leven én realistisch zijn. Ditzelfde geldt voor de personages in de roman. Hoewel het verhaal slechts een handjevol karakters kent, zijn deze goed uitgewerkt. De wisseling van het perspectief tussen Severijn en Cornelia verloop dusdanig soepel dat je dit als lezer nauwelijks merkt, wat zeer kundig is. De tere weergave van de realistische relatie tussen Cornelia en Severijn is eveneens een applausje waard.

Vrijgevochten is een fraai eerste deel van een tweeluik dat zich afspeelt in de patriottentijd van onze Nederlandse geschiedenis. Het gebrek aan aanwezigheid van deze historische context wordt hopelijk verholpen in de tweede roman. Desondanks is het een sterke roman waarin een vriendschappelijke relatie op een tere en realistische manier verteld wordt.