Aanklacht tegen raciale ongelijkheid

Dear Martin is kort na The Hate U Give van Angie Thomas gepubliceerd. Deze boeken hebben het zelfde onderwerp als thema. In beide boeken worden zwarte hoofdpersonen gevolgd. Zij zitten op een privéschool, hebben interraciale relaties, groeien op in een omgeving waarin criminaliteit voorkomt en zijn getuige van ongerechtvaardigd politieoptreden. Zowel de uitwerking als de vormgeving van de verhalen verschilt echter sterk.  

Dear Martin gaat over raciale ongelijkheid en politiegeweld vanuit een tienerperspectief. De 17-jarige Justyce (Jus) McAllister zit op de exclusieve privéschool Braselton Prep met voornamelijk blanke leerlingen. Hij zit in het debatteam, heeft prima cijfers en wil naar Yale. Jus wordt ten onrechte door politie-agent Castillo gearresteerd als hij zijn dronken ex-vriendin probeert in haar auto te zetten om haar naar huis te brengen. De moeder van het meisje is advocate en weet Jus snel vrij te krijgen. Jus realiseert zich dat na de schietpartijen door agenten op onschuldige zwarte tieners dit opnieuw een geval van discriminatie van een zwarte burger is. Het inspireert hem na te denken over de nalatenschap van Martin Luther King en hij schrijft een eerste brief aan Dear Martin onder het motto: Wat zou Martin doen? Een reeks in- en aangrijpende gebeurtenissen volgt.  

Nic Stone slaagt erin hele natuurlijke, menselijke karakters neer te zetten. In de eerste plaats de slimme Jus, wiens gedachten, worstelingen en emoties op een indrukwekkende manier worden verwoord. Jus krijgt steeds meer het gevoel dat hij nergens thuishoort: zijn klasgenoten maken vaak gesluierde racistische opmerkingen terwijl zijn leeftijdsgenoten in de straat hem zien als te slim om met hem om te gaan. Jus voelt zich sterk verwant met Kings leer van geweldloosheid, maar krijgt het er moeilijk mee wanneer hij ziet wat er om zich heen gebeurt. In de loop van het verhaal krijgt de lezer een duidelijk beeld van zijn karakter.

En verder zijn er Manny Rivers, de zwarte vriend van Jus, die in tegenstelling tot Jus hele rijke ouders heeft; Sarah Jane Friedman, Jus' joodse liefje die goed thuis is in sociale kwesties en ster is in argumenteren en debatteren; Quan Banks, Manny's neef en crimineel in een plaatselijke gang, die een agent dood schiet en Jared en Blake, klasgenoten die doen voorkomen alsof in de praktijk totaal geen verschil in gelijkheid tussen zwart en blank bestaat: “Manny's ouders hebben immers veel geld”, en waarbij Blake als Ku Kluxer op een Halloweenfeest verschijnt.  

De relaties tussen deze personen worden op een boeiende manier uit de doeken gedaan: de vriendschap tussen Jus en Manny, de spanningen met Jared en Blake, de ontluikende en aanvankelijk niet uitgesproken liefde tussen Jus en Sarah Jane, de omgang tussen Jus en de ouders van Sarah Jane en die tussen Jus en Manny's ouders en - niet te vergeten - de problemen van Jus met zijn moeder die niet wil dat hij een blanke vriendin heeft.  

In Dear Martin komen veel bekende aspecten rond leerlingen op de middelbare school naar voren: kliekvorming, zich wijzigende vriendschappen en plezierige of ongemakkelijke gevoelens voor medeleerlingen.

Het verhaal heeft een bijzondere vormgeving: het wordt gepresenteerd in een mix van een vertelling door een derde persoon, een transcriptie van een discussie en brieven gericht aan Martin Luther King. Dear Martin geeft de lezer een unieke kijk op hoe een zwarte tiener in de Verenigde Staten denkt en leeft. Voor degene die The Hate U Give van Angie Thomas een prachtig boek vindt, is dit wederom een mustread!