Meer verwacht van vijfde Langdon optreden

Wie kent Dan Brown niet? Hij is een van de meest verdienende auteurs. Van de zes boeken die hij schreef werden er meer dan 200 miljoen verkocht. Het bekendste is The Da Vinci Code met Robert Langdon. Origin is het vijfde boek met deze hoofdpersoon. Dan Brown besteedt altijd veel aandacht aan de locaties waar Langdon opereert. Deze keer is dat Spanje en met name Barcelona en Bilbao. En, zoals de lezer ook gewend is, beleeft Langdon het avontuur in het gezelschap van een beeldschone dame.  

Futurist en atheïst Edmond Kirsch arriveert in de abdij van Montserrat. Hij heeft bisschop Valdespino gevraagd om een vergadering met andere religieuze leiders te organiseren. Kirsch is benieuwd naar hun reactie op de antwoorden die hij heeft gevonden op de vragen: 'Wat is de oorsprong van de mensheid en wat is diens toekomst?' Die informatie zal een enorme impact hebben op het bestaansrecht van alle wereldreligies. Valdespino en zijn collega's worden van deze boodschap inderdaad bepaald niet vrolijk. Kirsch vraagt zijn gesprekspartners deze informatie geheim te houden tot de spectaculaire presentatie in het Guggenheimmuseum in Bilbao, waarvoor ook Kirsch' oude leermeester van Harvard, Robert Langdon, is uitgenodigd. Kirsch vraagt Langdon om advies, omdat hij bang is dat de informatie die hij gaat openbaren hem het leven zal kosten. En dat heeft hij goed aangevoeld. De multimedia-show in het museum wordt voortijdig afgebroken door een aanslag op Kirsch. Langdon begint met museumdirecteur Ambra Vidal een riskante zoektocht naar Kirschs kennis, geholpen door een door Kirsch ontwikkelde, intelligente computer.

Een sterk punt in het boek is de spanningsopbouw. Lange hoofdstukken worden onderbroken door hele korte, waarin een onbekende WikiLeaksachtige bron via internet de laatste stand van zaken aan de wereld prijs geeft. Hiermee worden tegelijkertijd in deze berichten genoemde personen met een probleem opgezadeld en wordt zodoende spanning gecreëerd.
Een andere goede vondst die de spanning erin houdt, is de speurtocht die Langdon en Vidal moeten ondernemen om een wachtwoord van 47 karakters te vinden om daarmee toegang te krijgen tot Kirschs kennis. Deze tocht verloopt in een prachtige omgeving. Voor degenen die van toeristische hotspots in Barcelona houden, waaronder uiteraard de Sagrada Familia en andere creaties van Gaudi, is dit boek een lekkernij.  

Het verhaal biedt voldoende actie om als lezer benieuwd te zijn naar wat op de volgende pagina's gaat gebeuren. Dit eindigt op het moment dat Langdon is toegekomen aan de kennis die Kirsch heeft weten op te doen. Daar zakt het verhaal ineen en volgt een dertig pagina's tellende uitleg vol wetenschappelijk jargon. Brown zal ongetwijfeld lang nagedacht over een spectaculair plot (er zat vier jaar tussen de publicatie van zijn vorige boek Inferno en Origin), maar het vliegt zo nu en dan uit de bocht. Liefhebbers van sciencefiction zullen de plot wellicht waarderen; andere lezers zullen deze eerder vergezocht of zelfs absurd vinden. Dit laatste geldt evenzo voor de assistentie die Langdon heeft van de door Kirsch ontwikkelde computerhulp Winston die menselijke vaardigheden bezit. Winston denkt mee, neemt zelf initiatief op onverwachte momenten en weet Langdon ongevraagd van informatie te voorzien.  

De personages van Dan Brown zijn vrij standaard, globaal beschreven en niet diepgaand uitgewerkt. Er lijkt wel enige ontwikkeling in de hoofdpersoon plaats te vinden. In eerdere boeken was hij een eminente hoogleraar in de oude geschiedenis; in Origin is hij niet alleen geleerde, maar ook vechtjas. Zo raakt hij in een fors gevecht met de dader van de aanslag op Kirsch.  

Origin bevat her en der informatie die de doorsneelezer bekend is, zoals het feit dat Gaugain een schilder is, dat Churchill een Brits staatsman is en waarvoor een regent staat. Ook het grote aantal afgebeelde symbolen dat in het boek te vinden is, leidt eerder af dan dat het meerwaarde heeft. Daar komt bij dat elk nieuw verhaal van Brown nog pompeuzer, nog overdadiger qua woordkeuze is dan zijn voorgaande. Veelvuldig is iets of iemand beroemd en ook de overtreffende trap is nogal eens overgedoseerd. Een boek heeft deze overdaad niet nodig; een verfilming van Origin met overdaad zal daarentegen ongetwijfeld een kaskraker worden.  

Na lezing van Origin resteert een ambivalent gevoel. Het idee om een boek te schrijven over de snelle technologische vooruitgang, het effect ervan op ons leven en de relatie tot religie is zeker interessant. De uitwerking hiervan is dit voor een groot deel ook, zeker waar het de aanloop tot de plot betreft. De plot zelf bevat echter zo veel onrealistische aspecten, zoals de alwetende computerassistent en de wel erg lange 'technische' uitleg dat de lezer met een onvoldaan gevoel het boek dicht slaat.