Beangstigend en geladen

In Vox heeft de Amerikaanse overheid bepaald dat vrouwen en meisjes ouder dan vijf jaar om hun polsen een teller moeten dragen die ervoor zorgt dat ze niet meer dan 100 woorden per dag spreken. Indien ze over deze limiet heen gaan, krijgen ze een elektrische schok. Vrouwen mogen volgens de aanstichter van dit beleid, de Pure Movement, geen baan hebben, niet naar het buitenland gaan en geen computer en geen eigen bankrekening hebben. Wetenschapster Jean McClellan is hierdoor monddood gemaakt en haar baan als onderzoekster naar afasie kwijtgeraakt, maar is besloten het er niet bij te laten zitten. Jean is getrouwd met Patrick en heeft vier kinderen, waarvan een zesjarige dochter die ook een teller om haar pols draagt. Patrick werkt bij de overheid, hetgeen zijn relatie met Jean niet vergemakkelijkt. Wanneer Jean een opdracht van de regering krijgt, ziet ze haar kans schoon.    

Christina Dalcher promoveerde in de theoretische taalkunde aan de universiteit van Georgetown. Het idee om Vox te schrijven kwam in eerste instantie voort uit een doomsday fiction-wedstrijd in het flash-fictiemagazine The Molotov Cocktail. In het verhaal dat ze daarvoor schreef gebruikte ze een biologisch middel om mensen afasie te laten krijgen, een taalstoornis, waardoor men niet meer goed kan communiceren en daardoor niet begrepen wordt. Kort daarna vroeg Upper Rubber Boot Books om dystopische korte verhalen met een vrouwelijke hoofdpersoon die een specifieke vaardigheid bezit. Dalcher draaide haar oorspronkelijke flash-fictieverhaal om en creëerde een neurolinguïst die het bijna lukte om afasie te genezen. Als kind las ze een verhaal over een magisch koninkrijk waar mensen zich beperkten tot tien woorden per dag, zodat ze mooie muziek konden horen. Dit bracht haar tot het idee om het beperken van woorden te plaatsen in een dystopische setting en te combineren met afasie. Ze vond het vreselijker om het spreken tot honderd woorden per dag te beperken dan spreken helemaal te verbieden.    

Het eerste deel van het verhaal schetst met name de angstaanjagende situatie die na de presidentswisseling in de VS is ontstaan en introduceert Jean en haar gezin; dit alles vanuit het perspectief van Jean. Wanneer Jean onderzoek voor de regering moet gaan doen komt er spanning en vaart in het verhaal en wordt het verhaal een thriller.    

De karakters zijn heel divers en goed uitgewerkt en dit geldt niet alleen voor de hoofdpersoon. Hoofdrolspeler Jean is dapper en vindingrijk, maar is in feite een ‘doorsneevrouw’. Ze kreeg pas echt belangstelling voor de politiek toen het te laat was, dit in tegenstelling tot haar radicale vriendin Jackie, die is opgepakt. Patrick is het weliswaar niet eens met de nieuwe wetten, maar spreekt zich hierover thuis en in het openbaar niet uit. Dit zet het huwelijk onder druk en leidt ertoe dat Jean een haat-liefdeverhouding met haar man heeft. Dalcher zet op handige wijze hun kinderen in om de veranderde toestand in het land te adstrueren. Steven, hun zoon, omarmt de Pure Movement van de nieuwe regering en laat zien hoe gemakkelijk jongeren kunnen worden gemanipuleerd en gevormd tot wat de machthebbers willen dat ze zijn. Sonia, hun jongste dochter, illustreert de indoctrinatie door de Pure Movement. Zij wint een prijs voor het laagste aantal woorden dat iemand in haar klas heeft gesproken en is daarmee ongelooflijk trots op haar prestatie, terwijl dit Jean doet gruwelen. De karakters van de tweeling komen nauwelijks uit de verf, zoals dat bij Steven en Sonia wel het geval is.    

Zo mooi als de schrijfster het verhaal opbouwt, zo gehaast bereikt zij het einde. Was de inspiratie uitgeput of vond ze dat het thema voldoende uitgewerkt was om er vervolgens een kort slot aan te breien? De lezer mag ernaar raden.    

Dalcher heeft inmiddels de tekst van haar volgende boek bij haar redacteur ingeleverd. Het is opnieuw een dystopisch verhaal. Het gaat over hetgeen er zou kunnen gebeuren als de Amerikaanse eugenetica-beweging uit het begin van de twintigste eeuw een comeback zou maken. Verder is ze van plan om ten minste één vervolg op Vox te schrijven. Wie Vox gelezen heeft zal dit een bijzonder goed plan vinden!